Volgende week vieren Joden overal ter wereld het Pesachfeest. God heeft het Joodse volk verlost uit de slavernij uit Egypte. De Israëlieten moesten een lam slachten en het bloed op de deurposten aanbrengen. Als de Engel des Heeren dat bloed zag, zou hij de deuren van de Israëlieten voorbij gaan, maar de eerstgeborenen van de Egyptenaren doden. Zo is ook de Heere Jezus ons Paaslam dat voor onze zonden geslacht is. Hij heeft ons bevrijd van de slavernij, van de macht van de zonde.

Het Joodse Pesachfeest en ons Paasfeest worden in het voorjaar gevierd. Dit jaar valt de Sederavond samen met Goede Vrijdag, op 15 april. Ook de eerste Paasdag en Pesach vieren we dit jaar op dezelfde datum.

Grote schoonmaak

Hebt u vroeger wel eens de grote schoonmaak gedaan? Ik weet nog goed dat in het voorjaar bij ons het huis op zijn kop stond. De kleden werden uitgeklopt en de meubels geboend. En natuurlijk moest ik mijn moeder een handje helpen. Niet dat ik dat altijd zo leuk vond!

Misschien hebben de Nederlandse huisvrouwen destijds wel een voorbeeld aan hun Joodse buurvrouw genomen. Bij de voorbereiding van het Pesachfeest komt namelijk heel wat kijken. Elk korreltje ‘zuurdesem’ moet verwijderd worden.

Al vele jaren heb ik het voorrecht om samen met rabbijn Katz excursies te organiseren in Amsterdam. Hij is rabbijn van de Gerard Dou Synagoge in Amsterdam. Tevens is hij betrokken bij het belangrijke werk van Zikna, dat psychosociale hulp verleent aan Holocaust slachtoffers, zelfs aan de tweede en derde generatie.

Rabbijn Katz groeide op in een orthodox-Joods gezin. Liefdevol beschrijft hij hoe in hun gezin naar Pesach toegeleefd werd: "Mijn moeder begon al maanden van te voren met de schoonmaak. Dat begon boven op de tweede verdieping. Langzaam maar zeker verplaatste de focus zich naar de woonkamer en de keuken, die het laatst aan de beurt waren. De ochtend voor Pesach was het huis vrij van ook maar het meest minuscule kruimeltje. De boterhammetjes voor het ontbijt lagen apart en werden in de speeltuin tegenover ons ouderlijk huis genuttigd. Een keer was Pesach eind maart. Het was eigenlijk nog helemaal geen lenteweer. We zaten enigszins verloren in een kille speeltuin. Toen zei de buurvrouw: 'Ik heb geen Pesach, hoogstens Pasen, kom maar bij mij thuis de boterhammetjes opeten.' Dat zijn momenten die mij nu, vijftig jaar later, nog steeds bijstaan. Ze hebben geholpen bij mij het Pesachgevoel te versterken."

Zoals rabbijn Katz beschrijft, is het voor Joodse vrouwen een drukke tijd ter voorbereiding op Pesach. In Jeruzalem heb ik gezien dat daar aan lantaarnpalen of bij de bushalte briefjes hangen, waarop studenten zich aanbieden om te helpen met de schoonmaak. Een win-win situatie: de jongeren verdienen er wat mee en de huisvrouwen zijn ermee geholpen.

Natuurlijk wordt niet alleen het hele huis schoongemaakt. Ook het servies moet koosjer zijn. In diverse wijken in Jeruzalem staan grote gamellen met kokend water. Daarin kunnen potten, pannen en servies ritueel gereinigd worden. Wat een drukke en vreugdevolle tijd is de voorbereiding voor Pesach!

Religieuze betekenis

Voor mijn moeder had de grote schoonmaak geen religieuze betekenis. Voor Joodse vrouwen wel. Want niet alleen het huis moet gereinigd worden van ‘chametz’, gist, zuurdesem. Ook ons leven. Gist wordt vaak vergeleken met zonde. Als iemand vol trots en eigenbelang is, dan leidt dat vaak tot zonde. Ieder mens heeft neiging tot zonde en hoogmoed. Daarom wordt zolang het Pesachfeest duurt, ongezuurd brood gegeten, matzes. Geen gist of zonde mag er zijn. Het is een tijd om na te denken over de toewijding aan God, een tijd van heiliging.

Zo is het ook voor ons van belang dat we ons geborgen weten bij ons Paaslam. Dat we onze zonden belijden en om vergeving vragen. Dan mogen we weten dat Christus voor onze zonde gestorven is en ons vergeeft. Maar dan moeten wij ook alle gist uit ons leven wegdoen, alle zuurdeeg, alle zonde. We moeten grote schoonmaak houden en een heilig leven leiden. De apostel Paulus roept ons op in 1 Korinthe 5:8 om niet een ‘zuurdeeg van slechtheid en boosheid te zijn, maar een ongezuurd brood van reinheid en waarheid’. Dat kunnen we niet zelf. Daarom heeft God ons Zijn Heilige Geest gegeven om ons te helpen te leven naar Zijn wil.

De Heere Jezus is niet alleen gestorven als het Paaslam. Hij is ook opgestaan! In de Oosterse kerken begroet men elkaar op Eerste Paasdag met ‘De Heer is waarlijk opgestaan’! Hij leeft en eens zal Hij terugkeren naar deze aarde om alles nieuw te maken. Pesach is ook toekomstgericht. Bij de Sedermaaltijd staat er een stoel klaar voor Elia, de voorloper van de Messias. Als Elia komt, dan is de Messias ook in aantocht. Aan het eind van de maaltijd zeggen Joden tegen elkaar ‘Volgend jaar in Jeruzalem’.

Ook wij mogen onze Messias verwachten. Zijn komst is dichtbij. Kijk maar naar de tekenen om ons heen: oorlogen, besmettelijke ziekten en aardbevingen. Maar ook het herstel van de vijgenboom. Israël keert terug naar huis. Israël is het grootste teken van hoop.

Jezus komt in heerlijkheid
Zijn shalom wordt wereldwijd
Alle dingen maakt Hij nieuw
Hij is de Heer van ons leven