In de reclame van Save the Children werd een kop uit een artikel van Nu.nl aangehaald: “Bijna 70 procent van doden in Gaza zijn vrouwen en kinderen”. Dat artikel was weer gebaseerd op een rapport van de Verenigde Naties. Uit andere gegevens, onder meer van het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA), blijkt echter dat dit percentage niet klopt. Volgens die gegevens is ongeveer de helft van de slachtoffers vrouw of kind.

En zelfs dit zijn nog gegevens van het Palestijnse Ministerie van Volksgezondheid, dat onder controle staat van Hamas. Het is dus nog maar de vraag of deze gegevens betrouwbaar zijn, omdat Hamas geen onderscheid maakt tussen burgers en terroristen.

Hamas heeft doelbewust het beeld gecreëerd dat 70 procent van de slachtoffers vrouwen en kinderen zijn. Deze misleidende informatie werd door veel media, organisaties en politici overgenomen - ook door Save the Children.

De Reclame Code Commissie (RCC), waar het CIDI de klacht had ingediend, oordeelde dat “de uiting onvoldoende accuraat is en om die reden het vertrouwen schaadt in reclame”. De RCC gaf als reden dat de kop van het artikel van NU.nl werd gebruikt zonder context of publicatiedatum. Hierdoor kon het publiek denken dat het percentage actueel en juist was, terwijl het om verouderde gegevens ging.

Volgens het CIDI is deze uitspraak belangrijk, omdat “dit een dieperliggend probleem blootlegt: het klakkeloos overnemen van Hamas-propaganda”.

Reactie van Save the Children

In een reactie op dit besluit van de RCC zei Pim Kraan, directeur van Save the Children, in een uitzending van Dit is de Dag: “Wat zijn cijfers en hoe relevant is het nu om dit inderdaad op deze manier zo uit te lichten zou ik willen vragen”. Daarnaast noemt hij deze zaak “een bliksemafleider voor het grote leed wat we zien gebeuren”.

Freek Vergeer van het CIDI zegt in een reactie hierop: "Wij hebben ook bij deze zaak gezegd: we willen niet bagatelliseren wat er gebeurt in de Gazastrook. Maar die cijfers zijn wel degelijk heel relevant. Dat is natuurlijk ook de reden dat Save the Children de cijfers gebruikte op de poster. Israël stelt voortdurend dat de oorlog gericht is op Hamas. Als we nu kijken naar de slachtofferaantallen, dan is dat zichtbaar. Het aantal gedode mannen (potentiële militanten van Hamas) is opvallend hoog. De claim dat 70% van de slachtoffers vrouwen en kinderen is, komt overeen met de bevolkingsopbouw van Gaza. Als Israël inderdaad willekeurig zou bombarderen, dan zou het heel logisch zijn dat 70% van de slachtoffers vrouwen en kinderen is. Maar dat is niet zo. Dus er zit een strijd van narratieven achter."

"Het kan niet anders dan een bewuste keuze van Save the Children zijn geweest om dit zo te doen en het heeft enorme impact op het imago van Israël. Wij hebben Save the Children benaderd voor de zaak bij de RCC, maar zij wilden niet in gesprek. Pas toen het oordeel kwam van de RCC liet Save the Children van zich horen. En ook toen wilden ze eigenlijk niet in gesprek met ons. Dat is ook de reden dat ik niet in de uitzending van Dit is de Dag ben gekomen."

Reactie van Joas Wagemakers

Ook Joas Wagemakers, universitair hoofddocent Islam en Arabisch aan de Universiteit Utrecht, komt in de uitzending aan het woord. Hij zegt dat de cijfers van Hamas redelijk kloppend zijn gebleken bij andere conflicten in het verleden. Volgens Vergeer gaat het in deze oorlog echter om een heel ander type conflict dan voorgaande jaren: “Dat waren kortdurende conflicten. In dit conflict heeft Hamas al bewezen dat de cijfers onbetrouwbaar zijn. Tot mei 2024 heeft Hamas het aantal vrouwen en kinderen moedwillig overdreven tot 70%. Die cijfers verschenen bij de VN en waren rechtstreeks afkomstig van Hamas. Eind mei 2024 volgde een enorme correctie: vanaf toen waren de cijfers afkomstig van het Ministerie van Volksgezondheid."

Daarnaast stelt Wagemakers dat zowel cijfers van Hamas als van Israël niet betrouwbaar zijn. Vergeer zegt hierover: “Israël maakt onderscheid tussen om het leven gekomen militairen en burgers. Zij vertellen hoeveel militairen van hen zijn gedood in de oorlog. Hamas doet dat met opzet niet. Daardoor ontstaat het beeld dat er alleen maar burgers om het leven zijn gekomen, een beeld dat Hamas koestert. Want het zorgt voor meer internationale druk op Israël. Je kunt de opstelling van Hamas dus niet vergelijken met de opstelling van Israël. Bovendien is het aantal slachtoffers aan Israëlische zijde beperkt. Er is daar geen enkele reden om aan te nemen dat de slachtofferaantallen niet kloppen.”

De media berichten vaak over de oorlog tussen Israël en Hamas. Maar hoe weet je nu wat waarheid is? Hoe kan je de waarheid vinden? Beluister daarom deze podcast:

Deze podcast is ook te beluisteren via Spotify en Apple Podcasts