"Hier in dit dorp stonden de Russische troepen," vertelt mijn collega Kolya me als we op weg zijn naar de buitenwijken van Kiev voor ons volgende bezoek aan Holocaustoverlevenden en Joodse ouderen in nood. "Ze kwamen binnen via Wit-Rusland, helemaal tot hier in Busovar. Vanaf hier wilden ze de hoofdstad innemen. Zie je dat flatgebouw daar? Dat hebben ze geraakt."

Steeds weer wijst Kolya naar een verwoeste brug, een beschadigd huis. Je moet goed kijken, want veel van de wonden van het land gaan schuil achter het weelderige groen van de natuur. Kleurrijke bloemperken omzomen de eenvoudige huizen in de dorpen. Het is moeilijk voor te stellen dat slechts een paar honderd kilometer naar het oosten het leven al maanden een hel is.

Aan de vooravond van het uitbreken van de oorlog, meer dan een jaar geleden, vertelt Kolya, keerde hij vermoeid terug van een reis en overwoog hij om het bijtanken uit te stellen tot de volgende dag. "Maar ik voelde me geroepen om het meteen te doen. De volgende ochtend, rond vijf uur, werden we wakker van de oorlog. Hoe verschrikkelijk het ook was - we waren voorbereid. We pakten onze spullen en konden ontsnappen naar een rustiger gebied met onze auto volgetankt, net voor de grote paniekfile."

"Wat jullie voor ons doen is niet te meten!"

Vandaag wacht de Joodse gemeenschap van Belaya Tserkov op ons. We hebben de mobiele senioren van ons programma uitgenodigd in een restaurant - een onbetaalbare luxe voor de meesten, en voor ons een goede gelegenheid om tegelijkertijd wat quality time door te brengen met veel van onze oudere vrienden.

Mensen komen uit alle richtingen van het pleintje en verwelkomen ons met een dikke knuffel en een stralende glimlach. Er hangt een heerlijk gevoel van verwachting in de lucht. Ik zie een rolstoel aankomen. Ludmila, een hartelijke overlevende die haar moeder verloor in de Holocaust, omhelst me en wil me bijna niet loslaten. "Ik kan je niet zeggen hoe gelukkig ik ben!" Het is de eerste keer dat we elkaar zien sinds de coronapandemie en het uitbreken van de oorlog.

"Toen we onze mensen vroegen wie er koffie zou willen drinken met Anemone en Alina (een van de medewerkers van CvI, red.), konden we de overweldigende respons nauwelijks aan", zegt Tanya, onze contactpersoon. "Ludmila kan nauwelijks lopen, maar ze was vastbesloten om hier te zijn!"

Langzaam vult de zaal zich. De lange tafels worden gedekt met vareniki (Oekraïense maïsknoedels), blinchiki (gevulde pannenkoeken), salades en gebak. Tanya opent onze bijeenkomst en een trio muzikanten begint nostalgische koffiehuismuziek te spelen.

Ik kijk even om me heen en bestudeer de gezichten van alle hulpbehoevenden en ouderen die meestal gewoon blij zijn dat we ze helpen overleven met wat extra eten en medicijnen, en ik realiseer me wat een bijzondere middag het voor iedereen is.

Ik breng de groeten van honderdduizenden sponsors en vrienden over aan deze oorlogskinderen van weleer die oud zijn geworden. Ze zijn ons zo dierbaar geworden en ik moedig hen aan om hoop te putten uit de Psalmen voor elke nieuwe dag. Al snel begin ik ook te eten, in de verwachting dat de muziek en de broederschap de rest van de middag rustig zullen doorgaan.

“U sprak vanuit uw hart”

Dan staat de first lady op en vraagt om aandacht. "Wat jullie voor ons doen gaat alle perken te buiten!" zegt ze met brekende stem. Ze veegt haar ogen af en overhandigt ons een boeket bloemen. Eén vrouw bedankt ons voor de kapper, die met haar huisbezoek weer een beetje waardigheid en vreugde in haar leven heeft gebracht. Een ander prijst de medische voetverzorging, dankzij welke ze nu weer kan lopen. Een overlevende van de Holocaust roept me bij zich en zegt in het Duits, zodat iedereen het kan horen: "We houden van je!".

Een goed geklede oudere heer komt naar me toe en zegt: "Als een van onze ambtenaren hier had gesproken, had hij misschien grote woorden gesproken, maar mensen geven niet om zulke dingen. U sprak vanuit uw hart, hoe u gelooft en hoe u praktisch helpt - dat ging recht naar onze harten. Je gaf de mensen hier zoveel hoop! Het is zo belangrijk dat we nu zulke woorden horen!" Dan speelt de muziek een bekend Oekraïens liefdesliedje en nodigen de senioren de dames uit voor een dansje.

De tranen komen vaak achteraf als ik deze kostbare momenten op papier zet. Ik heb zoveel liefde en dankbaarheid ontvangen namens jullie, lieve vrienden en supporters, terwijl ik eigenlijk alleen maar een straaltje vreugde wilde brengen aan de weeskinderen en weduwen die oud waren geworden. Iedereen wilde me nog een keer de hand schudden, me nog een keer bedanken; velen waren in tranen. Een moment van hemel op aarde, midden in de oorlog.

Ontsnapt uit Slavyansk

Helemaal aan het einde komt meneer Abramov naar me toe. Hij draagt een gedicht voor vol warmte en dankbaarheid en vraagt Alina om het op te nemen zodat ik er steeds opnieuw naar kan kijken. Hij vluchtte een jaar geleden uit Slavyansk, midden in het oorlogsgebied in Oost-Oekraïne. Tanya vraagt me om zijn verhaal op te schrijven - misschien kunnen we hem in ons programma opnemen.

Ivan werd geboren in 1948, het jaar waarin Israël werd gesticht. "Ik had geen vader; ik heb nooit iets van hem geweten", begint Ivan zijn verhaal. In plaats van "onbekend" zetten de autoriteiten gewoon "Ivan Ivanovitsj" op zijn geboorteakte. "Maar ik weet vrij veel over de familie van mama", gaat Ivan verder. "Ze woonden in een dorpje bij Izyum, niet ver van Charkov. Er was daar een Joodse landgoedbeheerder, voor de revolutie. Toen mijn grootvader Samuil in 1908 zijn vrouw verloor, adopteerde de landgoedbeheerder zijn drie zonen. Opa trouwde toen met zijn dienstmeisje en kreeg nog drie kinderen; een van hen was mijn moeder."

Toen de Tweede Wereldoorlog begon, moest Pawel, de geliefde broer van Ivans moeder, naar het front; grootvader Samuil was al gestorven. Pavel belandde als krijgsgevangene in Duitsland. Hij bracht vier jaar door in een kamp; hij overleefde het ternauwernood. Bij zijn terugkeer in de Sovjet-Unie veroordeelde Stalin hem tot nog eens tien jaar in de goelag, als straf voor zijn gevangenschap.

"Mama en oma ontsnapten niet", vertelt Ivan. "Op de één of andere manier slaagden ze erin om te overleven. Ze verstopten zich her en der in de dorpen. Oma had haar Joodse papieren vernietigd. Dat waren verschrikkelijke tijden. Ze hebben daar zoveel meegemaakt dat geen van hen er ooit over sprak."

In 1949 ging de familie naar Slavyansk. Ivan werd mecanicien, stichtte een gezin en hielp twee bedrijven op te bouwen. Een jaar geleden moest zijn hele familie de brandende Donbass ontvluchten. De Joodse gemeenschap in Belaya Tserkov nam hen op.

Behalve een klein pensioen heeft Ivan geen inkomen en zijn gevluchte kinderen hebben nog geen werk gevonden. Alle uitgaven, vooral die voor gezondheidszorg, moeten privé worden betaald.

Veel gezinnen vinden het moeilijk om te vertrekken zolang hun dienstplichtige familieleden het land niet mogen verlaten vanwege de aanhoudende oorlog. Voor ouderen is het een bijna onoverkomelijke hindernis om op hun hoge leeftijd ergens anders opnieuw te beginnen.

Dank voor uw steun

Dank God voor de lokale Joodse buurtwerkers die blijven voor mensen in nood in alle steden van ons programma. En gelukkig zijn er altijd mensen in vreedzame en meer welvarende landen zoals het uwe die ruimte maken in hun harten en budgetten om de behoeftigen te adopteren - één overlevende per keer. Wilt u helpen?

Honderden Joodse senioren en overlevenden van de Holocaust in Oekraïne en Moldavië wachten op een sponsor, die niet alleen materieel voor hen zorgt, maar hen ook het gevoel geeft dat ze er niet alleen voor staan in deze moeilijke tijd.