Overeenkomst met de Houthi’s

President Donald Trump maakte op de dag van de aanval op de luchthaven van Sanaa bekend dat de VS en de Houthi’s een overeenkomst hadden gesloten over het beëindigen van de Amerikaanse luchtaanvallen op Jemen. Deze mededeling kwam als een totale verrassing voor Israël, dat blijkbaar bewust in het duister was gelaten over de besprekingen tussen de Houthi’s en de VS in Oman.

Vriend of vijand?

In een commentaar voor The Jerusalem Post vroeg voormalig adjunct-hoofdredacteur David Brinn zich af of Trump nu een vriend of vijand was van Israël. Hij wees op de wispelturige beslissingen en aankondigingen die Trump de afgelopen tijd heeft gedaan met betrekking tot de zeer gecompliceerde situatie in het Midden-Oosten.

Brinn verwees onder ander andere naar Trumps grote aankondiging dat de VS Gaza zouden overnemen na een Israëlische overwinning op Hamas, en dat de bevolking daar zou moeten emigreren naar andere gebieden. Ongeveer tegelijkertijd beloofde Trump om alle gijzelaars terug te brengen vanuit Gaza en om het leven van Hamas tot een hel te maken als de jihadistische terreurorganisatie niet zou meewerken aan een akkoord over de vrijlating van de overgebleven 59 gijzelaars.

Ook wees de in 1985 naar Israël geïmmigreerde Amerikaanse journalist op de manier waarop Trump, buiten Israël om, besloot om besprekingen over Irans nucleaire wapenprogramma te beginnen. Dat gebeurde juist op een moment dat Israël zich leek voor te bereiden op een militaire aanval op de nucleaire faciliteiten van de Islamitische Republiek.

Verder merkte Brinn op dat het Trump was die deze week bevestigde dat er nog maar 21 van de oorspronkelijke 59 gijzelaars in leven zijn. Niet premier Benjamin Netanyahu bracht dit naar buiten.

‘Make America great again’

Het lot van de gijzelaars is een zeer gevoelig onderwerp in de Israëlische maatschappij. Het heeft opnieuw tot verdeeldheid geleid. Trump is hiervan op de hoogte. Toch lijkt hij vooral te worden gedreven door het zogenaamde MAGA-principe: ‘Make America great again’.

In dit verband lijkt een andere mysterieuze aankondiging van Trump deze week verkeerd te worden ingeschat door de Israëlische media. Op dinsdag zei Trump voor het eerst dat hij binnenkort een grote aankondiging zou doen. Volgens hem gaat het om een positieve ontwikkeling, die goed is voor de VS en haar burgers.

De media in Israël denken nog altijd dat deze aankondiging iets te maken zal hebben met Gaza of de gijzelaars. Maar de president zei duidelijk dat de aankondiging zeer positief zal zijn voor de VS en de Amerikanen.

Wanneer men alleen maar kijkt naar het feit dat Trump volgende week tijdens zijn eerste grote buitenlandse reis naar het Midden-Oosten geen bezoek zal brengen aan Israël - dat per slot van rekening nog altijd verwikkeld is in een oorlog om zijn voortbestaan - dan is de conclusie duidelijk. Voor Trump staat het MAGA-principe boven alles.

Op vrijdagmorgen meldden Arabische diplomatieke bronnen aan de Israëlische media dat Trump toch van plan zou zijn om “een plan voor Gaza” te onthullen. Waarnemers zijn bang dat het opnieuw om een fait accompli-plan zal gaan, dat concessies aan Hamas bevat.

Trump en Saoedi-Arabië

De president begint zijn reis naar de Golfstaten in Saoedi-Arabië. Die reis zal voornamelijk gaan over grote zakelijke deals en economische kwesties. De eerder genoemde ‘grote aankondiging’ zou hiermee te maken kunnen hebben. Er wordt gespeculeerd dat Trump een nucleair akkoord met Saoedi-Arabië zal sluiten. Hierdoor zou het land in staat zijn om kernenergie te produceren.

Ook hierin lijkt Trump te breken met het traditionele Amerikaanse beleid, namelijk dat Amerikaanse hulp voor een vreedzaam Saoedisch nucleair programma alleen werd gegeven in ruil voor normalisatie van de betrekkingen met Israël.

Trump en Gaza

Ondertussen zijn de VS in gesprek met Israël over een mogelijke Amerikaanse rol in het civiele bestuur van Gaza na de oorlog. Volgens persbureau Reuters zijn er momenteel besprekingen over een voorlopig bestuur van Gaza. Dat bestuur zou geleid zal worden door een Amerikaanse functionaris, totdat een levensvatbare Arabische regering het bestuur overneemt. De overgang zou moeten leiden tot stabilisatie en demilitarisering van de Gazastrook.

Trump en Iran

Op donderdag sprak Trump ook opnieuw over het Iraanse nucleaire probleem. Tijdens een persconferentie in Canada zei hij vier keer dat Iran geen kernwapen zal krijgen. Ook vertelde hij die dag in een interview dat Irans nucleaire programma moet worden vernietigd – hetzij via een nieuw akkoord met de VS, hetzij door Amerikaanse bombardementen.

Deze opmerking stond haaks op iets wat hij eerder diezelfde donderdag zei. Toen vertelde hij verslaggevers dat er nog geen besluit was genomen of Iran een beperkte uraniumverrijkingscapaciteit mocht behouden. “We hebben nog geen beslissing genomen, maar we zullen dat doen,” zei Trump.

De onderhandelingen met Iran zijn intussen opgeschort. Naar verluidt worden ze zondag hervat in Muscat, de hoofdstad van Oman. Op donderdag werd verder gerapporteerd dat Iran bereid zou zijn tot directe onderhandelingen met de VS.

Blijvende spanningen in Libanon

Het Israëlische leger is nog altijd zeer actief in Libanon. De nieuwe Libanese regering lijkt voor het eerst serieus van plan om de macht en invloed van Hezbollah in te perken.

Op donderdagochtend bombardeerde de Israëlische luchtmacht minstens twintig Hezbollahfaciliteiten, inclusief een groot ondergronds complex nabij het Beaufort-kasteel in het noordoosten van Israël. Bij de aanvallen werd een commandocentrum vernietigd van waaruit Hezbollah raketaanvallen op het noorden van Israël dirigeerde.

Bijna dagelijks worden er nog luchtaanvallen op Hezbollahdoelen in Libanon gerapporteerd. De door Iran gesponsorde terreurorganisatie probeert iets van zijn voorheen machtige wapenarsenaal weer op te bouwen. Daarbij krijgt het hulp van China.

Vorige week meerde een groot Chinees vrachtschip af in de haven van Beiroet. De lading bestond naar verluidt vrijwel uitsluitend uit wapens. Deze Chinese hulp aan Hezbollah hangt samen met de versterkte banden tussen Iran en China. Beijing lijkt duidelijk zijn invloed in het Midden-Oosten te willen uitbreiden.

Nauwe samenwerking tussen Egypte en China

In dit verband zijn de ontwikkelingen in de betrekkingen tussen China en Egypte interessant. De legers van beide landen houden sinds kort gezamenlijke oefeningen, ook in de Sinaïwoestijn. Volgens de Global Times, een spreekbuis van het Chinese regime, is de oefening, die de naam “Adelaars van de Civilisatie 2025” kreeg, bedoeld om een fundament te leggen voor bredere samenwerking tussen de twee landen.

Egypte probeert zo twee vliegen in een klap te slaan. Ten eerste is Cairo op zoek naar een derde wapenleverancier. De regering-Trump draaide namelijk eerder de Amerikaanse militaire steun terug, uit onvrede over de Egyptische weigering mee te werken aan het plan om de bevolking van Gaza te laten immigreren. Ten tweede zit Egypte te springen om buitenlandse investeringen om de economische crisis te verlichten.

In Israël worden deze ontwikkelingen met argusogen gevolgd. Egypte lijkt zich steeds nadrukkelijker voor te bereiden op een toekomstige confrontatie met het Israëlische leger. Israëlische troepen controleren momenteel ook de grens tussen Egypte en Gaza.

Indirecte onderhandelingen tussen Israël en Syrië

Voor het eerst zijn er indirecte onderhandelingen tussen Israël en het nieuwe Syrische regime van president Ahmed al-Sharaa. De Verenigde Arabische Emiraten bemiddelen in deze indirecte gesprekken. De Golfstaat helpt ook bij de wederopbouw van het door oorlog verwoeste Syrië.

Al-Sharaa bevestigde het bestaan van deze onderhandelingen tijdens een bezoek aan Frankrijk, het eerste Europese land dat de omstreden Syrische leider ontving. Volgens de Syrische leider richten de gesprekken zich op het kalmeren van de situatie op de grond. Er wordt alleen gesproken over veiligheidskwesties en inlichtingenzaken.

De Syrische president beschuldigde Israël van het uitvoeren van willekeurige interventies in zijn land. Hij beweerde ook dat hij contacten heeft met landen die relaties onderhouden met Israël. Deze landen zouden druk moeten uitoefenen om de acties van het Israëlische leger en de luchtmacht in Syrië te stoppen. De Franse president Emmanuel Macron leek de voormalige Al-Qaeda terrorist hierin te steunen. Hij noemde de Israëlische acties in Syrië “slechte praktijken”.

“Je garandeert de veiligheid van je land niet door de territoriale integriteit van je buren te schenden”, zei Macron met een stalen gezicht na zijn ontmoeting met al-Sharaa.