Het Nederlandse gezegde ‘water naar de zee dragen’ wordt nu door Israël in omgekeerde vorm toegepast op het Meer van Galilea (Kinneret in het Hebreeuws).

Het meer haalde regelmatig de voorpagina’s van de kranten, wanneer het waterpeil van het meer omhooggaat in de winter, of te ver omlaaggaat in de zomer. Dit laatste gebeurde nog rond het einde van de zomer in 2020, na een reeks droge winters. Toen zakte het peil tot bijna de onderste rode lijn, namelijk tot 214.87 meter onder het zeeniveau. Dit uiterst lage peil werd door deskundigen aangemerkt als de “zwarte lijn”.

Men vreesde voor onherstelbare grote ecologische schade wanneer het peil nog verder zou zakken. Om te voorkomen dat het water van het Meer van Galilea brak zou worden, moest het Israëlische nationale waterbedrijf Mekorot toen 17.000 ton zout uit het water halen.

Na een zeer natte winter, bereikte het waterpeil in maart 2021 echter 210 meter onder zeeniveau, dit is op 45 centimeter na de bovenste opperlijn. Er werd toen bijna besloten om de sluizen in kibboets Degania te openen, zodat het overschot aan water via de Jordaan rivier naar de Dode Zee kon stromen.

Gevolgen voor de Dode Zee

De Dode Zee verkeert in grote problemen nadat de laatste dertig jaar bijna ieder jaar het waterpeil met een meter zakte. Hele stranden zijn nu verdwenen door het zakkende waterpeil. De kust van de Dode Zee is nu een gevaarlijk gebied vanwege grote gaten in de grond die plotseling ontstaan door het zakkende waterpeil.

Dit snel zakkende waterpeil van de Dode Zee had gedeeltelijk voorkomen kunnen worden door te stoppen met het winnen van mineralen uit de Dode Zee. De firma Dead Sea Works verkoopt deze mineralen over de hele wereld. Daar wordt het zout gebruikt voor de productie van cosmetica, maar ook als strooizout voor bevroren wegen in de winter. Dead Sea Works is voor bijna 50% verantwoordelijk van het waterverlies van de Dode Zee.

Verdamping en een te lage stroom van water vanuit de Jordaan Rivier zijn andere factoren die ook een rol spelen bij het snel zakkende waterpeil.

Actie blijft uit

Er werd een plan ontwikkeld om een kanaal aan te leggen van de Rode Zee nabij Eilat naar de Dode Zee. Dit plan werd door Israël voorgelegd aan Jordanië en de Palestijnse Autoriteit, die aanspraak maakt op het noordelijke deel van de Dode Zee. Uiteindelijk werd er overeengekomen om het plan uit te voeren. Echter de uitvoeringen van het plan bleef uit, vanaf het moment dat er offertes werden gevraagd van betrokken bedrijven.

Dit heeft te maken met de financiering van het plan en met politieke verschillen tussen de drie partijen. Ook is er weerstand tegen het plan vanuit experts op het gebied van ecologie. Deze experts zijn bang dat het veel minder zoute water van de Rode Zee tot massale algenvorming zal leiden.

Oplossing in zicht

Gelukkig lijkt het er nu op dat een nieuw project voor het Meer van Galilea ook een gedeeltelijke remedie zou kunnen zijn voor de nu inderdaad stervende Dode Zee. Langs de kust van de Middellandse Zee staan een aantal ontzilting fabrieken. Het gezuiverde water zal via pijpleiding naar het Meer van Galilea stromen en daar zal het voor een stijging van meer dan een halve meter van het waterpeil per jaar zorgen.

Het project is momenteel in een vergevorderd stadium en graafwerkzaamheden vinden momenteel plaats in het gebied rond Migdal. Dit is een dorp dat gelegen is op een afstand van minder dan een kilometer van het meer.

De Knesset keurde de eerste fase van het project in juni 2018 goed, waarbij ongeveer 105 miljoen NIS ($ 30 miljoen) werd gereserveerd voor ontziltingsprojecten, het zuiveren van beekjes en het aanleggen van nieuwe pijpleidingen naar het Meer van Galilea.

Voordelen voor andere landen

Het is inderdaad voor het eerst dat zoet water dat gewonnen is uit de zee naar een meer gepompt wordt. Dat zou ook een oplossing kunnen zijn voor andere landen die geteisterd worden door droogte.

In Jordanië en delen van Iran kunnen burgers ternauwernood genoeg drinkwater uit de kraan krijgen per dag. Dit was voor Israël de reden hulp aan te bieden aan zowel Iran als Jordanië om extra water te leveren. Overbodig om te zeggen dat Iran het aanbod van de hand wees, maar Jordanië sloot meteen een deal met de regering van Premier Naftali Bennett. De deal ter waarde van 160 miljoen euro komt boven op het water dat Israël ieder jaar aan Jordanië levert in het kader van het vredesakkoord van 1994.

Wereldleider in recycling afvalwater

Israël is ook een wereldleider in het recyclen van afvalwater. Ongeveer 87% van het afvalwater van het land wordt gezuiverd en gerecycled. Vervolgens wordt het water aan boeren geleverd voor irrigatie. EcoPeace is een Israëlische, Jordaanse en Palestijnse milieuorganisatie die pleit voor een beter waterbeleid in de regio. Volgens hen wordt momenteel ongeveer 50% van de landbouw in Israël met gezuiverd afvalwater bedreven.

Per jaar ontzilt Israël ook ongeveer 600 miljoen kubieke meter water in vijf ontziltingsinstallaties. Er worden nu momenteel nog twee ontziltingsfabrieken gebouwd. Samen met het gerecyclede afvalwater, betekent dit dat momenteel de technologie verantwoordelijk is voor de levering van ongeveer een miljard kubieke meter water per jaar. Dit is 50% van de binnenlandse behoeften van Israël.