Een ontmoeting in Saoedi-Arabië

In een nieuwe verbluffende ontwikkeling vloog de Israëlische premier Benyamin Netanyahu zondag naar Saoedi-Arabië. Daar ontmoette hij kroonprins Mohammed Bin Salman. De media noemt de heerser ook wel MBS.

MBS staat bekend om zijn out-of-the-box-denken en heeft ingrijpende hervormingen doorgevoerd in Saoedi-Arabië. Daarnaast werkt bij momenteel aan een megaproject vlakbij de Rode Zee. Daar wil hij een enorme stad van 26.500 vierkante kilometer bouwen. Die stad gaat Neom heten en zal een directe verbinding met het schiereiland Sinaï in Egypte krijgen, door middel van een gigantische brug over de zee.

Netanyahu ontmoette MBS in de stad Neom. Bij hem waren zijn nationale veiligheidsadviseur Meir Ben-Shabbat, zijn militaire secretaris Avi Bluth en Mossad-directeur Yossi Cohen. Zij hebben ook een belangrijke rol gespeeld in de onderhandelingen die hebben geleid tot de Abraham-akkoorden.

Geheime ontmoeting

De Minister van Buitenlandse Zaken van Saoedi-Arabië, prins Faital bin Fatahn, ontkende dat de ontmoeting tussen Netanyahu en MBS had plaatsgevonden. Het was echter duidelijk dat Netanyahu een privevliegtuig gebruikte die hij eerder had gebruikt voor geheime buitenlandse reizen. Dit bevestigden vluchtvolgers in Israël. Het vliegtuig vertrok om 19.30 uur ’s avonds in de richting van Neom en landde maandagochtend 12.30 uur weer in Israël.

De reis was ruim een maande geleden gepland in Israël, maar werd geheim gehouden. Dit omdat Netanyahu zijn coalitiepartners in Blue and White (Hebreeuws: Kachol Lavan) niet vertrouwt. Kachol Lavan is de partij van voormalige IDF-stafchefs Benny Gantz en Gabi Ashkenazi. Zij zijn nu respectievelijk Minister van Defensie en Minister van Buitenlandse zaken.

Netanyahu heeft een slechte relatie met zowel Gantz als Ashkenazi. De geheimhouding van zijn reis naar Saudi-Arabië zou nu zelfs kunnen leiden tot nieuwe verkiezingen in Israël. Gantz vertelde de leden van zijn Blauw-Witte fractie dat dit niet is wat hij als premier zou hebben gedaan. Hij dreigde nieuwe verkiezingen te houden die Netanyahu’s partij sterk zou doen afnemen.

Cirkel van vrede

Tijdens een fractievergadering met Likud-leden zei Netanyahu dat hij jarenlang nooit commentaar heeft gegeven op deze zaken en daar ook niet aan zal beginnen. Ook zei hij dat hij jarenlang geen moeite heeft gespaard om Israël te versterken en de cirkel van vrede uit te breiden.

De bijeenkomst in Neom was tot stand gekomen na Amerikaanse bemiddeling. Mike Pompeo, de Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken, woonde de bijeenkomst ook bij. Hij moedigt andere Arabische Golfstaten aan om het voorbeeld van Bahrein en de VAE te volgen en hun relaties met Israël te normaliseren. Dit voordat de president Trump eind januari 2021 zijn ambt zal verlaten.

MBS heeft in het verleden bijzondere belangstelling getoond voor het normaliseren van de banden met de Joodse staat. Hij heeft tijdens een reis naar Caïro in maart 2018 bijeenkomsten georganiseerd tussen Israëlische topfunctionarissen en hun Saoedische collega’s.

Officieel gingen de bijeenkomsten over het ambitieuze plan van MBS om de ​​megastad Neom te bouwen, die gedeeltelijk ook in Jordanië en Egypte zal worden gebouwd. Daarnaast ging het ook over het aanstaande Amerikaanse plan van Trump om het Israëlisch-Palestijnse conflict op te lossen.

Mohammed Bin Salman

De bouw van de stad Neom, met de grootte van België, is een plan van 500 miljard dollar. Het omvat hydro-landbouwprojecten die met Israëlische hulp en hightech zullen worden gerealiseerd.

MBS heeft ook opgeroepen tot religieuze vrijheid in Saoedi-Arabië. Hij bezocht de hoofden van de Koptische Kerk in Egypte en de Anglo-Katholieke Kerk in het Verenigd Koninkrijk. Ook ondertekende hij een overeenkomst met het Vaticaan om kerken te bouwen in het ultraconservatieve moslimland.

MBS ontmoette later een delegatie van Joods-Amerikaanse leiders tijdens een lange reis in de Verenigde Staten. Daar voerde hij gesprekken met Jared Kushner en Jason Greenblatt. Zij zijn Trumps adviseurs voor het Midden-Oosten en Israël.

Details van de ontmoeting met de Joodse delegatie werden later naar de media gelekt. Ze suggereerden dat de Saoedische kroonprins de leider van de Palestijnse Autoriteit Mahmoud Abbas en andere Palestijnse leiders had gehekeld. Dit omdat ze elke gelegenheid om een ​​vredesakkoord met Israël te bereiken, hadden afgewezen.

De Palestijnse Arabieren zouden het vredesplan van Trump moeten accepteren of anders gewoon hun mond houden, zei MBS tegen de Joodse leiders.

Andere houding

De veranderende Saoedische houding ten opzichte van Israël, geïnspireerd door kroonprins MBS, wordt ook weerspiegeld in publicaties van intellectuelen, commentatoren en journalisten in het land.

“Saoedische schrijvers hebben in toenemende mate openlijke steun betuigd aan Israël. Ze hebben het beleid ten aanzien van Iran goedgekeurd. Ze hebben zelfs opgeroepen om de betrekkingen te normaliseren en er vrede mee te sluiten.” Dit meldde het Middle East Media Research Institute in de zomer van 2018.

Bijvoorbeeld tijdens de zogenaamde ‘Grote Mars van Terugkeer’, de door Hamas georganiseerde gewelddadige wekelijkse protesten aan de Israëlische grens met Gaza in 208 en 2019. Sommige Saoedische commentatoren gaven Hamas en Iran de schuld van de dodelijke onrust. Ze zeiden dat Hamas en Iran hun belangen bevorderden ten koste van de kinderen van Gaza.

Israël of Iran?

Iran heeft duidelijk Israël aangewezen als de grootste vijand van Saoedi-Arabië. Dit feit komt ook prominent naar voren in veel artikelen en commentaren die sinds die tijd in het land zijn gepubliceerd.

“Tegenwoordig hebben de Arabieren geen andere keuze dan zich te verzoenen met Israël en een alomvattend vredesakkoord te ondertekenen. Daarmee maken ze zichzelf vrij voor de confrontatie met het grote Iraanse plan in de regio en het nucleaire programma”, schreef Ahmad Al-Jumay'a in 2018. Hij is de voormalige hoofdredacteur van het Saoedische dagblad Al-Riyadh.

“Als er oorlog uitbreekt tussen Israël en Iran, gericht op het elimineren van de buitenlandse milities die Iran naar Syrië heeft gebracht, wie wilt u dan steunen?! Mijn antwoord, dat niet veel moed vereist om openlijk in de krant te zeggen, is dat ik de kant van Israël zal kiezen”, schreef Ali Sa'd Al-Moussa, columnist voor het regeringsblad Al-Watan later in 2018.

Al-Moussa kreeg steun van Muhammad Aal Al-Sheikh, een columnist voor het Saoedische dagblad Al-Jazirah. Ook hij schreef dat Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen. Andere Saoedische commentatoren schreven soortgelijke dingen.

De Saoedische intellectueel Abd Al-Hamid Al-Hakim, de voormalige directeur van het Midden-Oosten Centrum voor Strategische en Juridische Studies in Jeddah, was het meest uitgesproken in zijn steun aan de Joodse staat.

Al-Hakim feliciteerde Israël met haar 70e Onafhankelijkheidsdag en was blij met de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem. Hij schreef ook dat Joden een historisch recht hebben op het land Israël, een recht dat geworteld is in ‘monotheïstische geschriften’.