In de dagen voorafgaand aan de uitwisseling groeide het besef onder Israëliërs dat Hamas mogelijk de waarheid sprak over de dood van de drie roodharige gijzelaars, die tot de meest herkenbare slachtoffers behoorden van de aanval op 7 oktober 2023.

Wat echter wel schok teweegbracht, was de ceremoniële vertoning die Hamas organiseerde voorafgaand aan de overdracht van de vier lichamen, inclusief dat van vredesactivist Oded Lifshitz.

Gemaskerde terroristen ontvingen applaus terwijl ze naast de doodskisten stonden, onder een reusachtige banner met een met bloed bespatte afbeelding van een vampierachtige Israëlische premier Benjamin Netanyahu. De achtergrond toonde een lachende Shiri Bibas met haar twee kinderen, een beeld dat nu wrang contrasteerde met de realiteit.

De beelden benadrukten voor velen in Israël de fundamentele kloof in wereldbeelden tussen Joods-christelijke samenlevingen en de islamisten in Gaza, waar de dood van zogenaamde martelaren en van Joden wordt gevierd en gekapitaliseerd om het moreel op te bouwen.

"Een Jood die de lichamen van de familie Bibas ziet, kan dit niet bevatten. Is de vijand überhaupt menselijk?" schreef David Peter, jurist en onderzoeker bij het Kohelet Forum, op X. “Het is onontcijferbaar. Het brein van de Joodse toeschouwer geeft een foutmelding.”

Gijzelaars als propagandamiddel

De overdracht was de eerste keer dat Hamas de lichamen van gijzelaars teruggaf. Eerdere vrijlatingen van gijzelaars gingen gepaard met in scène gezette afscheidsmomenten en ‘goodiebags’ van Hamas.

Daar gebruikte Hamas gijzelaars als rekwisieten in in scène gezette afscheidsceremonies. Waarvan velen dachten dat ze in scène waren gezet om Israël te vernederen. Hamas liet de gijzelaars lachend poseren voor de camera's terwijl ze Hamas bedankten.

Dat nu zelfs de lichamen van twee peuters, hun moeder en een bejaarde als propaganda werden ingezet, overtrof de verwachtingen van velen in Israël.

Velen dachten aan Yarden Bibas, de vader van Kfir en Ariel en Shiri's weduwnaar. Hij werd op 7 oktober met hen ontvoerd, maar apart gehouden tot zijn vrijlating op 1 februari.

Ook Yoseph Haddad, een christelijke Israëlisch-Arabische commentator en pro-Israël activist, was geschokt. "In Gaza worden kinderen meegenomen naar dit macabere schouwspel, een les in haat en terreur. Dit is waarom ons probleem niet ophoudt, zelfs niet als Hamas verdwijnt," schreef Haddad op X. ”Leden van het ‘burgerlijke’ publiek brengen hun kleine kinderen mee naar Hamas’ ziekenritueel om te zien hoe Israëlische kinderen die ontvoerd zijn, als lijken worden teruggebracht,” voegde hij toe.

Israël heeft beloofd Hamas te ontmantelen na de invasie van Israël op 7 oktober 2023, waarbij de terroristen ongeveer 1200 Israëliërs doodden en nog eens 251 ontvoerden.

Haddad bestudeerde de beelden van de ceremonie en merkte later op dat "ze ervoor zorgden dat de vrijgelaten terroristen op de eregaststoelen zaten, om respect te tonen aan degenen die al tientallen jaren Israëlisch bloed aan hun handen hebben, zodat ze de kisten van onschuldige Israëliërs van één tot 85 jaar oud die door hen zijn vermoord, konden bekijken."

Onderhandelingen gaan door

Israël heeft ingestemd met de vrijlating van bijna 2.000 Palestijnen, waaronder veroordeelde terroristen, in ruil voor 33 gijzelaars tijdens een tijdelijk staakt-het-vuren dat op 1 maart afloopt. Hamas houdt nog tenminste 60 gijzelaars vast, van wie sommigen mogelijk niet meer in leven zijn. Hun lot zal in een volgende onderhandelingsfase worden besproken.

Velen deelden Haddads woede en zwoeren wraak. Maar duizenden Israëliërs gaven voorrang aan uitingen van verdriet en solidariteit boven woede. In de buurt van Ashkelon flankeerden honderden Israëliërs langs de route waarover de lichamen werden vervoerd, ondanks de stromende regen.

Premier Benjamin Netanyahu reageerde in een videoboodschap: "Het hart van een hele natie is verscheurd. Mijn hart is verscheurd. Het jouwe ook. Het hart van de hele wereld zou verscheurd moeten zijn."

Hamas probeerde met hun vertoning hun ongeverifieerde bewering te versterken dat de gijzelaars waren gedood door Israëlische aanvallen op Hamas in Gaza. Sommige Israëliërs herhaalden die bewering door Netanyahu de schuld te geven van de doden, en anderen gaven hem nog steeds de schuld omdat hij de voorwaarden van een deal met Hamas niet eerder had geaccepteerd.

Maar talloze Israëliërs gaven Hamas de schuld van de doden en verwierpen het verhaal als onhandige psychologische oorlogsvoering. Talloze Israëliërs zijn ervan overtuigd dat Hamas zichzelf hiermee in de voet schiet.

"Ze denken dat ze ons breken, maar ze versterken enkel onze vastberadenheid om Hamas volledig uit Gaza te verwijderen," aldus Roni Eitan, een prominente Israëlische advocaat uit Jeruzalem die in Afula met zijn drie kinderen woont.

Internationaal leidde het nieuws tot krachtige reacties. In Argentinië, waar de jonge Bibas-kinderen staatsburgers van waren via hun vader, werd de Hebreeuwse rouwzin "Baruch dayan emet" gedeeld door een account gelinkt aan president Javier Milei.

Franse president Emmanuel Macron, de Amerikaanse toekomstig VN-ambassadeur Elise Stefanik en diverse Europese politici uitten eveneens hun afschuw.

Toch waren er ook andere geluiden. Rima Hassan, een Frans Europarlementariër voor de extreemlinkse La France Insoumise, herhaalde de niet-geverifieerde claim van Hamas dat de familie Bibas omkwam door Israëlische bombardementen. "Kfir, Ariel en Shiri Bibas werden gedood door een Israëlische aanval," schreef Hassan, die eerder het Hamas-bloedbad op 7 oktober verdedigde.