Het is inmiddels 636 dagen sinds die duistere, onvergetelijke dag. Ik herinner me de eerste drie maanden na die traumatische Simchat Torah. We waren in shock. De grens tussen vriend en vijand was zó bruut overschreden, dat het wantrouwen en verdriet in ons verdeelde volk, ons nog verder uit elkaar trok. Een week eerder plantten Palestijnse arbeiders nog bloemen in onze straat. Ik bracht hen koffie. We spraken in gebrekkig Engels, gemengd met Hebreeuws en Arabisch.

En toen veranderde alles.

Het nieuwe normaal

Ons nieuwe normaal werd: dagelijkse raketaanvallen vanuit Gaza, Libanon en Jemen. Voortdurende meldingen van terroristische infiltraties. Steeds weer dat onheilspellende bericht: een zoon of dochter gesneuveld terwijl hij of zij ons thuisland verdedigde. En nog steeds tellen we de dagen totdat onze gijzelaars thuiskomen.

Maar de verschuiving bleef niet beperkt tot Israël. Plots kon mijn zoon zijn Magen David-ketting niet meer dragen in het openbaar. Zijn Israël-T-shirt kon hij niet meer aan tijdens het reizen. Dat werd óók ons nieuwe normaal.

De nacht dat alles losbarstte

Donderdagavond 12 juni werden we wakker van het ijzingwekkende geluid van het nationale luchtalarm op iedere telefoon in huis—een geluid dat inmiddels dagelijkse realiteit is geworden. Israël had Iraanse nucleaire faciliteiten aangevallen. We sleepten snel de matrassen van de jongens naar de schuilkelder. Wraak zou niet lang op zich laten wachten.

We wisten: deze vijand vecht niet eerlijk. De Iraanse Revolutionaire Garde mikt op drukbevolkte steden, met als doel zoveel mogelijk burgerslachtoffers. Deze oorlog was niet symmetrisch. Israël wilde de nucleaire dreiging ontmantelen en raket voorraden verminderen, om zo vrede veilig te stellen. Iran had een ander doel: de totale vernietiging van Israël, als vervulling van een apocalyptische Islamitisch theologie.

De realiteit op de grond

Israël voerde gerichte aanvallen uit op nucleaire installaties, militaire doelen en hoge terroristische leiders. Als vergelding vuurde Iran raketten af op Tel Aviv, Haifa en Be’er Sheva. Achtentwintig mensen kwamen om het leven - jong en oud. Meer dan negenduizend mensen moesten hun huizen verlaten.

Onder de doden was de achtjarige Anastasia, een Oekraïens vluchtelingenmeisje dat voor leukemiebehandeling in Israël verbleef. Ze stierf samen met haar familie in Bat Yam. Ook de 95-jarige Yvette uit Petach Tikva, een overlevende van de Holocaust, kwam om toen een raket haar huis trof.

Ik liep door het puin en de gebroken ramen van Bat Yam, waar de dag ervoor tien mensen waren omgekomen bij een ballistische aanval. Het bloed zat nog op de muren, drie straten van de inslag verwijderd. Mijn schoonouders wonen daar vlakbij. Ik was van plan hen te bezoeken, maar na het zien van de verwoesting ben ik terug naar de auto gelopen. Leeg. Misselijk. Uitgeput. Mijn hoofd bonsde. En ik fluisterde: “O God, help ons.”

Hoe vrede aanvoelt

En nu - nu is er dus vrede. Zeggen ze. Maar hoe leef je gewoon weer verder?

We hebben twee weken nauwelijks geslapen. En nu, zelfs zonder sirenes, schrik ik nog steeds op bij elk geluid dat maar een beetje klinkt als een alarm. Mijn lichaam staat nog in oorlog. Het blijkt dat Maslow het mis had - geestelijke overleving kwam vóór emotioneel herstel.

De stranden liggen weer vol. Restaurants draaien op volle toeren. Dat is Israël ten voeten uit. Maar er is een andere blik in de ogen van mensen - bij de serveerster, de bakker, de moeders op het schoolplein. Een ziel vergeet niet zomaar hoe de dood eruitziet. Ook dát hoort nu bij ons nieuwe normaal.

Wereldwijde echo’s en media verlies

Ons nieuwe normaal is ook de rauwe commentaren op sociale media. Mensen juichen voor wie zij als slachtoffer zien. De complexe werkelijkheid van het Midden-Oosten wordt platgeslagen tot simpele slogans:

“Je begint een oorlog, dan moet je niet klagen.”

“Ik hoop dat jij en alle andere Joden opgeblazen worden.”

Wereldwijd scanderen mensen “genocide in Gaza” en spreken van “Israëlische agressie” richting Iran - alsof het allemaal zomaar uit het niets kwam. Maar misschien is het, nu we ruim 600 dagen in deze oorlog zitten, tijd om even uit te zoomen. Om te kijken naar hoe het Westen omgaat met beleid in het Midden-Oosten. Niet om met de vinger te wijzen, maar om te begrijpen waar fouten zijn gemaakt die radicale regimes sterker hebben gemaakt. De pers, ooit de waakhond van de waarheid, lijkt diepgravend onderzoek ingeruild te hebben voor pakkende verhalen.

Laten we het westerse beleid eens eerlijk onder de loep nemen: in Jordanië, Syrië, Irak - en vooral Iran. Onder Bush, Obama en Biden voerde Amerika een vorm van diplomatie die lijkt op “liefdevolle opvoeding”: beloon de gematigden, maar straf nooit de extremen - zelfs niet bij raket voorraden, nucleaire leugens of moordaanslagen.

De omgekeerde wereld

We leven inmiddels in een omgekeerde wereld. Witte Amerikaanse studenten roepen “globaliseer de intifada,” terwijl Iraniërs wereldwijd Israël bedanken voor het verzwakken van hun onderdrukkers. Diezelfde studenten sturen half opgegeten humanitaire pakketten op boten om “Palestina te bevrijden,” maar hebben nog nooit van Mahsa Amini gehoord. Miljoenen Iraniërs wel.

De wereld staat op zijn kop: Vrije mensen steunen onderdrukkers. De onderdrukten smeken om vrijheid. De agressor wordt slachtoffer genoemd. En de overlevenden? Die worden de agressors genoemd.

Wat we over het hoofd zagen

Ik pretendeer niet het wereldbeleid te kunnen beoordelen. Maar misschien zijn een paar lessen vanaf de frontlinie toch het overwegen waard.

Les één: Geloof mensen als ze zeggen wie ze zijn.

Als Hamas zegt dat het Israël wil vernietigen - geloof ze.

Als ze zeggen dat ze het opnieuw en opnieuw zullen doen - geloof dat ook.

Als Iran zegt dat Israël van de kaart moet verdwijnen en twintig jaar werkt aan de bom om dat te bereiken - neem hen dan serieus.

“Israël is een gevaarlijke, dodelijke kankergezwel in de regio dat uitgeroeid moet worden, en zal worden uitgeroeid.”

— Ayatollah Ali Khamenei, 18 mei 2025

Beste VN, EU en wereldleiders: misschien hadden jullie Iran op hun woord moeten geloven. Misschien waren Hezbollah, Hamas en de Houthi’s nooit zo groot geworden als Iran niet was beloond met miljarden aan vrijgegeven tegoeden. Of, om het met Elvis te zeggen: “a little less conversation, a little more action.”

Stop me niet in een hokje

Misschien wil je me meteen ergens in een hokje plaatsen: weer zo’n zionistische Israëli, een Trump-supporter, iemand die Palestijnen haat. Maar dat is vooral een makkelijke manier om te vermijden wat ik zeg.

Ja, ik ben dankbaar dat Trump Israël hielp om door te pakken. Maar zijn arrogantie, kinderachtige omgang met wereldleiders en voortdurende zucht naar erkenning zijn me niet ontgaan. Hij was diplomatiek, soms lomp. Maar eerlijk is eerlijk: hij werd niet gekozen voor zijn manieren. De tijd van een president als Kennedy ligt ver achter ons.

Terug naar mijn jongens

Dus - waar laat dat ons?

Laten we weer even op ooghoogte komen. Mijn zonen zijn nog geen 24 uur na het staakt-het-vuren terug naar school gegaan. Mijn oren dreunen nog van de explosies. En toch staan we nu cake te bakken voor het eindfeest op school. Het leven gaat door.

Toch vraag ik me af: hoe zal “normaal” eruitzien voor mijn jongens over tien jaar? Zullen zij opnieuw oorlogen vechten, aangewakkerd door antisemitisme en gevoed door kortzichtig Westers beleid? Is het nieuwe normaal slechts een pauze in de strijd met een nucleair bewapend, apocalyptisch regime? Of is dat gewoon de vermoeidheid die spreekt?

Misschien - misschien als we weer kunnen slapen, als de cafeïne zijn werk doet en de sirenes zwijgen - zien we iets van het echte nieuwe normaal. Het normaal dat Jesaja ons beloofde:

“Al uw kinderen zullen door de HEERE geleerd zijn, en de vrede van uw kinderen zal groot zijn. U zult door gerechtigheid bevestigd worden; u zult ver van verdrukking zijn, want u zult niet vrezen; en ver van verschrikking, want die zal niet tot u naderen" (Jesaja 54:13-14).