Duizenden Joden en christenen komen samen op de Dam
Door Sara van Oordt-Jonckheere -
18 december 2025
Het is woensdagavond 17 december. Om zeven uur is de Dam al gevuld met mensen. Toeristen die het Nationaal Monument fotograferen. Amsterdammers die nog snel hun boodschappen doen. Tientallen politieagenten die rustig maar alert alle kanten opkijken en voorbijgangers nauwlettend in de gaten houden. Een paar tieners op een trapje die toekijken wat er allemaal aan de hand is. En een groeiende menigte van mensen met Israëlische vlaggen en kaarsjes.
Om half 8 start de muziek. “Am Yisrael Chai”, schalt door het centrum van Amsterdam: “Israël leeft”. Meegezongen door duizenden christenen en Joden. Zang bindt de avond samen. Jacques Brunt, die met zijn organisatie ‘Op de bres voor Israël’ initiatiefnemer is van de manifestatie, legt uit waarom we er staan. Vóór Israël, tégen Jodenhaat.
De avond verloopt relatief rustig. In de zijlijn zijn er een paar onbeduidende opstootjes, die snel worden gestopt door de uiterst alerte politie. Het publiek merkt er nauwelijks wat van. “Ach, flink hoor”, zegt een vrouw smalend over een paar anti-Israël activisten die proberen de aandacht te trekken, en ze zingt weer enthousiast verder.
We voelen ons als Joodse gemeenschap zo alleen. Dat u hier allemaal bent is hartverwarmend.
— Opperrabbijn Jacobs
De lieve, haast kinderlijke klanken van het Chanoekalied ‘maoz tsoer’ en de gezangen die de menigte zingt, vormen een schril contrast met waar iedereen aan denkt tijdens Chanoeka: de slachtpartij op de Chanoekaviering op Bondi Beach in Sydney. Vanavond wordt de kandelaar aangestoken: het vierde kaarsje van de menora op de vierde avond van Chanoeka. Opperrabbijn Jacobs betreedt het podium.
Zichtbaar geëmotioneerd zegt Jacobs: “Dat jullie in zulke grote getale gekomen zijn, betekent zo veel voor ons. We voelen ons als Joodse gemeenschap zo alleen. Dat u hier allemaal bent, is hartverwarmend”
Rabbijn Jacobs verwijst, zoals alle sprekers, in zijn toespraak naar Sydney met een waarschuwing: “Het begint met de Joden. Maar hoeveel christenen worden vandaag niet vervolgd?” Hij roept vervolgens op om waakzaam te zijn, en om het licht van de menora te verspreiden: “Het mag hier vanavond niet afgelopen zijn, het moet hier beginnen met het verspreiden van het zuivere vlammetje van de menora dat we allemaal in ons dragen.”
Tijdens de manifestatie wordt een enorme Israëlvlag uitgerold van 600 vierkante meter. Omhoog gehouden door de menigte. Dan volgt een minuut stilte, waarin alle aanwezigen denken aan de slachtoffers in Sidney. Daarna weergalmt het Israëlische volkslied Hatikva op het plein. Een vreemde gewaarwording, in een stad waar juist het anti-Israël geluid de afgelopen jaren zo hard en vaak klonk en klinkt.
Foto’s: André Dorst
Chris stoffer (SGP) betreedt het podium: “We staan hier vandaag om onze Joodse Nederlanders heen”. Er klinkt een lang applaus. “Nu juist nu is het nodig om zichtbaar te zijn. Nu antisemitisme weer openlijk de kop op steekt op straat, op scholen en universiteiten wereldwijd. De terreur in Australië raakt ons diep. ‘Globalize the intifada’ is niet meer zomaar een leus, het wordt in de praktijk gebracht.”
Stoffer roept de aanwezigen op om te blijven opkomen voor de Joodse gemeenschap: “Joden moeten zich veilig kunnen voelen. Dat is geen gunst maar een fundamenteel recht.” Hij besluit zijn toespraak: “Duisternis is altijd aanwezig, maar heeft nooit het laatste woord”.
En dan gaat de muziek verder: Jeruzalem stad van goud, zo klinkt het uit duizenden monden op de Dam in Amsterdam. Vol verwachting uitziend naar de belofte dat de Almachtige de shalom, de échte vrede zal brengen.
Kijk hier de livestream terug van de manifestatie: