Vanuit financieel oogpunt is de beslissing om ons huis in Amsterdam te verkopen volkomen logisch. Mijn familie ruilde Nederland vier jaar geleden namelijk in voor Israël, en we worden zo zwaar belast door Nederlandse belastingen voor niet-ingezetenen en zo wettelijk beperkt in onze mogelijkheden om te verhuren, dat het aanhouden van het huis irrationeel zou zijn.

Tenminste, dat is wat ik oppervlakkige kennissen vertel over het prachtige huis dat mijn vrouw en ik in 2015 hadden gekocht.

In werkelijkheid is mijn wens om het huis te verkopen waar mijn kinderen zijn geboren slechts ten dele financieel. De andere reden is het besef dat Nederland geen plek is waar ik mij als Jood comfortabel voel, en evenmin een land waar ik hoop dat mijn kinderen uiteindelijk willen wonen.

Verkopen staat gelijk aan “de schepen achter zich verbranden”: een nog sterkere toewijding om ons leven in Israël op te bouwen, waar we thuishoren (en waar de opbrengst van de verkoop hopelijk betere huisvesting en extra luxe mogelijk maakt – misschien zelfs een eigen schuilkelder!).

Bij ons vertrek in het naïeve jaar 2021 was ik me daarvan nog niet zo bewust.

Enkele dagen voor de verhuizing zette ik wat spullen die niet meer in de container pasten neer bij een inzamelplek langs de straat. Een oude man bleef stilstaan en keek naar de hoop. Ik dacht dat hij, net als ik, een verzamelaar was en nodigde hem uit om iets mee te nemen. Maar hij weigerde.

“Nee bedankt, jongen,” zei hij in een zwaar Amsterdams accent – het kenmerk van de snel verdwijnende arbeidersklasse van Tuindorp Oostzaan, die plaatsmaakt voor yuppen en expats zoals mijn vrouw en ik. Vervolgens voegde hij eraan toe: “Weet je, ik vind het verschrikkelijk wat er gebeurt. Het is schandalig dat jouw volk opnieuw aan de wolven wordt gevoerd.”

Blijkbaar was in de buurt bekend dat dat Joodse gezin zou vertrekken, dat iedere winter een chanoekia in het raam zette.

Vandaag weet ik dat die oude man gelijk had. Maar in 2021 hing ik nog trots de Israëlische vlag aan de gevel met Onafhankelijkheidsdag (en de Nederlandse vlag op 4 en 5 mei). Dus probeerde ik wat nuance te brengen.

“Nou, er zijn hier en daar wel wat problemen in Nederland, maar ik voel me thuis, omringd door vrienden,” zei ik in gebrekkig Nederlands met een duidelijk buitenlands accent. “Er is geen plek in Europa waar ik liever zou wonen, en misschien keren we ooit nog terug,” voegde ik eraan toe.

De man liet niet merken of hij me gehoord had. Hij knikte wat, mompelde “hmm” en bleef naar de rommel kijken. Uiteindelijk zei hij: “In ieder geval wens ik je een makkelijke verhuizing en veel geluk, jonge man,” en liep verder.

De vier daaropvolgende jaren pelden langzaam de optimistische laag af die ik hem toen had voorgespiegeld.

Tijdens een bezoek aan Amsterdam zeiden buurtkinderen bij het huis van mijn schoonvader in de Rivierenbuurt tegen mijn zoon dat hij niet mee mocht spelen, omdat hij in Israël woont. Bij een ander bezoek werd ik door een dozijn Arabische mannen in elkaar geslagen onder het ongeïnteresseerde oog van de politie, omdat ik het lef had mijn vlag te tonen, terwijl zij de PLO-vlag droegen tijdens een 1 mei-demonstratie door de straat van mijn schoonvader.

In Rotterdam werd ik belaagd door anti-Israël-demonstranten terwijl ik als journalist verslag deed van hun acties. “Zionist, zionist, zionist,” riepen ze, terwijl een Arabischtalige agitator zong over “een Arabisch Palestina van de rivier tot de zee.”

En dan waren er nog de pogroms van 7 en 8 november in Amsterdam tegen Israëli’s, de onophoudelijke stroom haatmisdrijven, en vervolgens het verraad van de Nederlandse regering door Israëls isolement binnen de EU te bevorderen vanwege de strijd tegen Hamas in Gaza.

Voor mijn vrouw, geboren en getogen in Amsterdam, ligt het allemaal ingewikkelder. Ze worstelt met grote twijfels over de toekomst van Israël, nu het land openlijk in oorlog is met Iran en steeds verder in internationale isolatie raakt (soms hebben vrouwen nu eenmaal van die irrationele angsten, nietwaar?) Ze is kapot van de verkoop. Maar ja, ze is niet alleen Joods, ze is ook Amsterdammer — en in die mix is geld niet alleen belangrijk, het is een moedertaal.

De verkoop doet mij ook pijn. Maar ik begrijp nu wat de oude man bedoelde: ondanks onze Nederlandse paspoorten is mijn familie niet meer Nederlands dan de familie van mijn ouders ooit Pools was, of die van mijn vrouw ooit Oekraïens.

Voorheen dacht ik nog dat ons huis in Amsterdam een leuk pied-à-terre voor onze kinderen zou kunnen zijn. Naïef stelde ik me voor dat ze, na hun militaire dienst in Israël, misschien aan de Universiteit van Amsterdam zouden gaan studeren. Nu zie ik het huis eerder als een valkuil: een toegangsbewijs tot een schijnparadijs. De schijn van gemak en rust verhult er de demografische problemen en negatieve geboortecijfers die een sombere toekomst voorspellen.

Ik vrees dat het hen kostbare jaren zou laten verspillen door wortel te schieten op een plek waar ze weinig kans hebben om als hun authentieke zelf – Israëlische Joden – te gedijen, bovenop de bredere uitdagingen die hun generatie in Nederland wacht.

Dus wat ik eigenlijk wil zeggen is dit: er staat net een prachtige twee-onder-een-kapwoning van 89 vierkante meter te koop in een opkomend deel van Amsterdam-Noord, met houten vloeren, een tuin van 70 vierkante meter, een gezellige zolder die kan dienen als thuiskantoor, geweldige buren en een uitstekende sfeer!