Boekrecensie: 'Het nazisme en complottheorieën'
Door Teus den Otter -
8 april 2021
De Britse historicus Richard, opgeleid aan de universiteit van Oxford en voormalig hoogleraar aan de universiteit van Cambridge, houdt in zijn boek 'Het nazisme en complottheorieën' bekende samenzweringscomplotten tegen het licht. Een goed geschreven boek en een actuele waarschuwing tegen hedendaagse samenzweringen, waarbij Joden vals worden beschuldigd, bijvoorbeeld als dé veroorzakers van de immense corona-pandemie.
De protocollen van de wijzen van Sion
In 'De protocollen van de wijzen van Sion' zijn Joden al vele jaren het doelwit. Tot op de dag van vandaag circuleert het in extreme kringen en online. Vandaar dat onderzoeker Evans hier in zijn boek ruime aandacht aan schenkt. De 'protocollen' zouden het verslag zijn van besprekingen tijdens het Eerste Zionistische Congres in 1897.
De 'protocollen' zijn echter vermoedelijk aan het begin van de twintigste eeuw samengesteld in Rusland. De auteur is niet bekend. Het is ‘een haastig in elkaar geflanst allegaartje van Franse en Russische bronnen’, schrijft historicus Evans. Sommige delen zijn ouder. In 1921 bericht The Times dat De Protocollen grotendeels plagiaat zijn. Ze zijn gebaseerd op een boek uit 1864, een reeks denkbeeldige dialogen tussen Montesquieu en Machiavelli.
Niettemin wisten de fanatieke nazi-leiders er wel raad mee. Hitler verwees er dankbaar naar in zijn boek Mein Kampf en in zijn felle antisemitische toespraken. 'De protocollen van de wijzen van Sion' verscheen in Duitsland in 1920 en kende in 1933, sinds de opmars van de nazipartij, al meer dan 30 drukken, goed voor honderdduizenden exemplaren. De nazi’s konden deze leugens goed gebruiken. Ook nazi-propagandaminister Joseph Goebbels maakte sluw gebruik van dit virulente complotdenken.
Toen er in Duitsland nieuwe beschuldigingen opdoken dat 'De Protocollen' een vervalsing waren, toonden de nazi-trawanten de wendbaarheid van de ware complotdenker: Het verhaal dat het een vervalsing betrof, was in de wereld geholpen door de Joden zélf. Volgens professor Evans is het echter niet waar dat de nazi’s geleid werden door dit geschrift. "De impact van 'De protocollen' was eerder indirect dan direct. Het document was voor de nazi’s geen onthulling, maar een bevestiging van wat ze al wisten.”
'De protocollen van de wijzen van Sion' verscheen in Duitsland in 1920 en kende in 1933, sinds de opmars van de nazipartij, al meer dan 30 drukken, goed voor honderdduizenden exemplaren.
Meer complotten
Andere bekende complotten die in het boek aan de orde komen:
-
De Duitse nederlaag in de Eerste Wereldoorlog, beter bekend als de 'Dolkstootlegende'.
De Dolkstootlegende is een complottheorie die tussen de beide wereldoorlogen vooral onder de nationalisten en conservatieven in Duitsland leefde, die inhield dat de Eerste Wereldoorlog niet op het slagveld verloren was, maar door toedoen van Joden en linkse revolutionairen. -
De brand in de Berlijnse Rijksdag.
Hitler vaardigde in 1933 naar aanleiding van deze brand noodwetgeving uit die hem uitgebreide bevoegdheden gaf 'om de orde te herstellen'. -
De vlucht van Hitlers plaatsvervanger Rudolf Hess in een vliegtuig naar Groot-Brittannië.
Doel zou zijn geweest om vredesbesprekingen te openen met Churchill. -
Vragen over de dood van Hitler, de mythe van de naar Argentinië ontsnapte nazi-leider.
Hitler zou in 1945 zijn ontsnapt uit zijn bunker in Berlijn en naar Zuid-Amerika zijn gevlucht.
Boekgegevens
Het nazisme en complottheorieën. De paranoïde verbeelding en het Hitler-tijdperk, Richard J. Evans (vert. Robert Neugarten); uitg. Spectrum; 292 blz.; € 27,99
Leestip
Wie meer wil weten over de 'De protocollen van de wijzen van Sion' kan terecht bij het CIDI.
Boek: De 7 levens van de Protocollen van de Wijzen van Zion
In 'De zeven levens van de Protocollen van de Wijzen van Zion' volgt hoogleraar Smelik het spoor terug. Over het ontstaan van de 'Protocollen', over de motieven van de makers en verspreiders, over de historische context en over de steeds wisselende politieke rol die de 'Protocollen' spelen.
Zijn relaas volgt de zeven levens van de 'Protocollen', van het Rusland vóór de revolutie via het Derde Rijk en het Midden-Oosten tot in de New Age. Een verhaal dat leest als een trein op basis van gedegen onderzoek. Een overtuigend antwoord op de vraag waarom er nog steeds mensen zijn die beweren dat deze vervalste documenten echt zijn, en waarom zij worden geloofd.
Zie ook: www.cidi.nl/product/de-zeven-levens-van-de-protocollen-van-de-wijzen-van-zion