Sluiten

Zoeken.

Artikelen

Activiteiten

Kennisbank

Podcasts

Projecten

Publicaties

Videos

Overig

Israël in oorlog

Terug naar overzicht

Analyse: Wonderen

Door Wim Kortenoeven - 

12 juni 2024

1501 - F240502EM35

Israëlische soldaten ruimen een restant van een raket op, afgevuurd door Iran, die in de buurt van Arad neerkwam. | Foto: Flash90

In de nacht van 13 op 14 april voerde Iran een aanval op Israël uit met 170 met explosieven geladen drones, 30 kruisvluchtwapens en 120 zware ballistische raketten. Ondanks deze massale inzet wisten van alle 320 projectielen slechts negen ballistische raketten de deels voorwaarts gepositioneerde Israëlische luchtverdediging te passeren. Ze kwamen neer op twee luchtmachtbases, maar de aangerichte schade was gering en er viel slechts één gewonde. Het is een van de wonderen in de oorlog die op 7 oktober vorig jaar door Hamas begonnen is.

Het wonder deed denken aan dat van januari/februari 1991, toen het Iraakse regime van Saddam Hoessein 42 ballistische scud-C-raketten afschoot op Israëlische steden in de kuststrook. De scud-C is 12,5 meter lang, weegt 6,5 ton en bevat 500 kilo springstof. Enkele tientallen van die projectielen kwamen door de luchtverdediging, die door onder andere Nederlandse soldaten en patriotafweersystemen werd bemand. Dertien scuds raakten daadwerkelijk hun doelwit.

De materiële en infrastructurele schade was groot, niet alleen door de scuds, maar ook door neerkomende brokstukken van afweerraketten. Er werden 4100 (flat)woningen beschadigd en 28 gebouwen volledig verwoest. Er vielen echter slechts twee doden, elf zwaargewonden en 220 lichtgewonden. Het was in alle opzichten een wonder dat er niet veel meer slachtoffers zijn gevallen. Op 25 februari 1991 vielen bij een aanval met slechts één scud op een Amerikaanse kazerne in Saoedi-Arabië 28 doden en 110 zwaargewonden.

Zwermeffect

De Iraanse aanval van 13 april was dusdanig gepland dat de gebruikte drones en raketten vrijwel gelijktijdig het Israëlische luchtruim zouden bereiken en de luchtafweer met een ‘zwermeffect’ zouden overweldigen. Daarbij speelde niet alleen het enorme aantal, maar ook de diversiteit een rol: de binnenkomende ballistische raketten, de laag maar zeer snel vliegende kruisvluchtwapens, en langzaam vliegende drones. Naast de 320 Iraanse projectielen werden vanuit Jemen door de Houthi’s diezelfde nacht meerdere aanvalsdrones op Eilat afgestuurd, terwijl Hezbollah een raketbarrage uitvoerde op de Golanhoogvlakte.

Amerikaanse inzet onsuccesvol

Mede dankzij de assistentie van Amerikaanse, Britse, Franse en Jordaanse militaire eenheden konden vrijwel alle Iraanse drones en kruisraketten nog voor het bereiken van het Israëlische luchtruim in een spectaculaire nachtelijke jachtpartij door (voornamelijk) Israëlische gevechtsvliegers worden neergeschoten. De inzet van de tijdig geactiveerde Amerikaanse marine tegen de op Israël afstormende ballistische raketten was echter maar ten dele succesvol.

Van de acht door Amerikaanse oorlogsschepen afgevuurde naar verluidt zeer geavanceerde SM-3-onderscheppingsraketten, die voor de eerste keer in een echte oorlog werden ingezet, raakten er slechts twee hun doelwit. Een Amerikaanse patriotbatterij in Syrië haalde maar één Iraanse raket neer. Maar ruim honderd van de 120 inkomende ballistische raketten werden in de ruimte onderschept door het Israëlische Arrow-3-antiraketsysteem.

Gegoochel met percentages

Uiteindelijk bereikten negen van de 320 Iraanse projectielen hun doelwit. Dat is een onderscheppingspercentage van 97 procent, niet van 99,9 procent, zoals de Israëli’s in eerste instantie triomfantelijk verklaarden. Daarbij is overigens niet meegenomen dat meerdere ballistische raketten (naar verluidt vier) helemaal niet werden neergehaald, maar om andere redenen boven Irak, Syrië en Jordanië waren neergestort.

Het onderscheppingspercentage (bij ongeveer 307 van 320 aanstormende projectielen) moet dus eerder worden vastgesteld op ongeveer 96 procent. Maar dat is hoe dan ook een wonder. Een nacht die in Israël met angst, beven en gebed tegemoet werd gezien, eindigde in opluchting en een smadelijke nederlaag voor het Iraanse regime. De meest bevreemdende beelden waren die van de onderschepping van raketten pal boven de Tempelberg in Jeruzalem.

Het enige slachtoffer die nacht was een Arabisch meisje dat geraakt werd door een brokstuk van een Iraanse raket of een Arrow-onderschepper. Vrijwel al het andere metaal dat die nacht boven het Heilige Land uit de hemel viel, waaronder brokstukken van wel tien meter lang, kwam zonder nare gevolgen terecht op open plekken, in de woestijn of de Dode Zee. Ook dat is een wonder.

Statistische onmogelijkheid

Dat vindt ook de aan de universiteit van Oxford docerende Israëlische astrofysicus en defensie-expert professor Maximilian Abitbol. Volgens hem was het onderscheppingspercentage statistisch en anderszins gezien onmogelijk, en was het als wonder vergelijkbaar met het splitsen van de Rode Zee na de uittocht uit Egypte. “Deze verdedigingssystemen zijn nooit eerder in de praktijk uitgeprobeerd. (…) Wat er gebeurde, is dat iedereen, maar dan ook iedereen – de piloten, de systeembeheerders en de technologiebeheerders – op één moment als één man in totale eenheid optraden. Als dat geen daad van God is, dan weet ik niet wat een wonder is. (…) Het simpele bewijs van mijn stelling is dat de managers van de defensie-industrie, die deze systemen ontwikkelen en produceren, niet meer dan negentig procent succes garanderen!”

Jesjivastudenten

Ook Joodse geestelijke leiders spraken na afloop over een wonder. De Sefardische opperrabbijn van Israël, Yitzhak Yosef, verklaarde het met een verwijzing naar de inzet van de ultraorthodoxe jesjivastudenten. Zij dienen meestal niet in het leger en krijgen daardoor veel kritiek over zich heen, vooral nu er de langdurige oorlog woedt en er een tekort aan soldaten is. Opperrabbijn Yosef trok alles ook breder: “Het was echt een wonder. Maar er is mij verteld dat er in de afgelopen maanden duizenden raketten op ons zijn afgevuurd, vanuit het noorden [door Hezbollah, WK] en vanuit het zuiden [door Hamas, WK]. God verhoede, hadden er normaal gesproken honderdduizenden slachtoffers moeten vallen, maar God zij dank waren het er slechts enkele. En dankzij wie? Dankzij de jesjivastudenten die zichzelf met de Thora bezighouden. Dankzij hen heeft de Heilige, geprezen is Hij, deze wonderen voor ons verricht. Zij beschermen alle soldaten. Zij beschermen het gehele volk van Israël.”

Bekijk het wetenschappelijk oordeel van professor Abitbol hier:

wimkortenoeven-150x150

De auteur

Wim Kortenoeven

Wim Kortenoeven is Midden-Oostenspecialist en freelance publicist. Hij schrijft regelmatig voor onze krant Israël Aktueel en onze website.

Doneren
Abonneren
Agenda