Onder Mogherini verslechterde de relatie tussen Israël en de Europese Unie al en de verwachting is dat deze trend zich zal voortzetten onder Borrell. “Het is veelzeggend, toen ik begreep dat hij de opvolger zou worden van Mogherini wist ik genoeg: meer moeilijke tijden tussen de EU en Israël liggen voor ons, vrees ik”, schreef oud-Europarlementariër Bas Belder op Twitter.

Steun aan Palestijnen

Mogherini was al onpopulair in Israël vanwege haar steun door dik en dun voor het nucleaire akkoord tussen Iran, Rusland, China en drie EU-lidstaten en vanwege haar opstelling in het conflict tussen de Palestijnse Arabieren en Israël. Gedurende de jaren dat Mogherini de buitenlandse politiek van de EU bepaalde, werd de Palestijnse Autoriteit door de landenorganisatie geholpen om feiten op de grond te creëren in de zogenaamde C-gebieden in Judea en Samaria. Deze gebieden werden sinds de Oslo akkoorden bestuurd door Israël en bevatten alle Joodse dorpen en steden in Judea en Samaria.

In totaal 15.000 hectare grond werden gedurende het bewind van Mogherini gestolen in de C-gebieden en duizenden illegale bouwsels werden daar met financiële hulp van de EU opgetrokken waaronder prefab woningen voor Bedoeïenen. Mogherini’s politiek jegens Israël en de Palestijnse Arabieren leidde tot een de-facto breuk met de regering in Jeruzalem en de EU-commissaris werd te verstaan gegeven dat zij niet langer welkom was voor officiële bezoeken in Israël.

‘Niet makkelijk’

De voorgenomen benoeming van Borrell leidde nog niet tot een officiële reactie van de Israëlische regering maar diplomaten in Israël zeggen dat het niet makkelijk zal worden met de Spaanse diplomaat. Borrell wilde vorig jaar dat de EU eenzijdig een Palestijnse staat zou gaan erkennen. “Het is duidelijk dat de situatie in Palestina niet kan voortduren zoals het is” zei Borrell in oktober 2018 terwijl hij opriep tot een unanieme beslissing van de EU inzake de unilaterale erkenning van een Palestijnse staat.

Een half jaar eerder schreef de Spaanse diplomaat een artikel voor een Spaanse krant waarin hij Israëls reactie op de zogenaamde ‘grote mars van de terugkeer’, het door Hamas georganiseerde geweld langs de grens met Israël in Gaza, hevig bekritiseerde. De viering van het 70-jarige bestaan van Israël in 2018 was “overtrokken met bloed” volgens Borrell, die beweerde dat de Palestijnse Arabieren lijden onder het “onmenselijke” beleid van de Joodse staat.

In het zelfde artikel voor ‘Republica’ veroordeelde Borrell de “oorlogszuchtige arrogantie” van de Israëlische Premier Benjamin Netanyahu en veroordeelde Israël voor de “vreselijke bombardementen” in Gaza. Later, in februari 2019, zei Borrell dat Israël moest leren leven met de Iraanse dreiging om het land van de kaart te vegen. “Iran wil Israël van de kaart vegen. Dat is niets nieuw. Je zult daarmee moeten leren leven,” vertelde de Spaanse minister Politico.

Ongeveer tegelijkertijd prees Borrell de Iraanse islamitische revolutie en wees op het feit dat vandaag 84 procent van de Iraanse bevolking leest en schrijft, een toename van bijna vijftig procent ten opzichte van 1979, toen de revolutie plaatsvond. Ook prees hij de toegenomen deelname aan de arbeidsmarkt van vrouwen in Iran sinds 1979 waar nu 47 procent van alle vrouwen werkt, een toename van 42 procent ten opzichte van 1979.

De Spaanse diplomaat adviseerde Iran verder om het huidige presidentschap van Donald Trump uit te zitten en verdedigde de nucleaire overeenkomst met de Islamitische Republiek. “De Verenigde Staten gedragen zich als een Westerse cowboy” zei Borrell in mei terwijl hij tegelijkertijd zijn steun uitsprak voor het regime van Nicolas Maduro de omstreden president van Venezuela.

Toen de crisis tussen de VS en Iran een nieuw hoogtepunt bereikte nadat Iran een onbemand Amerikaans vliegtuig uit de lucht schoot besloot Borrell om het Spaanse fregat Mendez Nunezterug te trekken uit de Perzische Golf. Het fregat maakte deel uit van een NATO-aanvalsgroep die werd aangevoerd door de Abraham Lincolneen Amerikaans vliegdekschip.

De Spaanse minister kwam eerder, in 2012, in opspraak en werd gedwongen om ontslag te nemen als de president van het Europese Universiteit Instituut vanwege corruptiepraktijken.