De verandering werd noodzakelijk nadat Israël één van de landen met het hoogste aantal besmettingen per dag werd in verhouding tot het inwonersaantal. De Joodse staat ging in dat opzicht zelfs de Verenigde Staten voorbij en de regering in Jeruzalem besefte dat er iets drastisch moest veranderen, zonder dat het land in zijn geheel weer in lockdown zou gaan. Israël is nu wereldwijd het vijfde land wat het aantal nieuwe besmettingen betreft.

Nachtmerrie

Het aanvankelijke succes van Israël, dat in het midden van de eerste coronagaolf nog tot het veiligste land ter wereld werd uitgeroepen, veranderde in een nachtmerrie doordat de bevolking zich niet meer aan de minimale voorschriften hield en door een verwarrend beleid van de nieuwe regering van Benjamin Netanyahu (Likoed) en Benny Gantz, de leider van de partij Kachol Lavan.

Eén van de belangrijkste maatregelen die de regering van Gantz en Netanyahu de afgelopen week nam was de benoeming van professor Ronni Gamzu tot hoofd van het coronabestrijdingsteam. Gamzu is directeur van het Ichilov-ziekenhuis in Tel Aviv en maakte meteen indruk tijdens zijn eerste publieke optreden in zijn nieuwe rol.

Persconferentie

Tijdens een persconferentie zei Gamzu dat hij van de regering volledige transparantie, professionaliteit en samenwerking eiste.

“We zullen geen beperkingen opleggen zonder een goede reden” zei professor Gamzu, verwijzend naar kritiek op sommige eerdere maatregelen die in de ogen van de bevolking totaal onlogisch waren.

“We zullen de beperkingen verminderen waar mogelijk en alles wat we in de toekomst doen moet professioneler zijn”, vervolgde Gamzu.

“Ik ben verantwoordelijk en zal geen nieuwe onlogische beperkingen toelaten of beperkingen die de economie verder zullen beschadigen,” zei Gamzu die opnieuw benadrukte dat hij vanaf nu verantwoordelijk is.

Nieuw contract

Gamzu richtte zich ook nadrukkelijk tot de bevolking van Israël en zei dat het tijd was geworden voor het tekenen van wat hij noemde een 'nieuw contract'.

“Van jullie hebben we vertrouwen, eenheid en betrokkenheid nodig. Betrokkenheid bij het verminderen van het aantal besmettingen en gehoorzaamheid aan de uitgegeven richtlijnen”, besloot Gamzu.

Het navolgen van de richtlijnen, of beter gezegd het niet naleven daarvan, is de voornaamste reden dat het aantal besmettingen in Israёl zo snel is opgelopen. Zo houdt slechts vijftig procent van de Israëlische bevolking zich aan de voorgeschreven twee meter afstand van elkaar.

Gamzu kondigde ook aan dat het Israëlische leger (IDF) veel meer betrokken zal worden bij de bestrijding van de coronacrisis omdat de IDF de ‘know how’ heeft die nodig is voor het organiseren van snellere tests en andere zaken die nodig zijn om de stijging van het aantal besmettingen te neutraliseren.

De IDF heeft verder het vertrouwen van de bevolking en kan de restricties beter afdwingen dan de Israёlische politie, die weinig vertrouwen geniet van de Israëli's en bovendien geen ervaring heeft met strategische kwesties.

Zones

Israël zal volgens Gamzu opgedeeld worden in groene, oranje en rode zones - afhankelijk van het aantal Covid-19-gevallen. In groene zones met nauwelijks Covid-19-gevallen zal worden toegestaan dat bedrijven, restaurants, scholen en theaters open blijven, terwijl oranje zones overheidassistentie krijgen om verergering van de crisis te voorkomen. De rode zones met veel coronagevallen worden door de centrale overheid bestuurd, aldus Gamzu.

Ergste achter de rug

Volgens onderzoekers van de Hebreeuwse Universiteit heeft Israël nu het ergste achter de rug in de tweede coronagolf. Zij linken dit aan de nieuwe restricties die de regering invoerde, nadat duidelijk werd dat het aantal besmettingen weer begon op te lopen.

De coronacrisis heeft niet alleen de Israёlische economie ontwricht, maar heeft ook voor ernstige sociale onrust gezorgd. Ook dat begon deze week uit de hand te lopen.

Er worden dagelijks demonstraties gehouden, die de laatste dagen een gewelddadig karakter kregen toen rechtsextremisten en linkse demonstranten met elkaar op de vuist gingen in Tel Aviv en Jeruzalem.

Noodpakket

De betogingen zijn vooral gericht tegen het gebrek aan overheidssteun aan vooral kleine bedrijven, maar ook tegen de chaotische besluitvorming van de nieuwe regering. Met de komst van Gamzu is dit probleem hoogstwaarschijnlijk opgelost. Bovendien heeft de regering samen met de Knesset een noodpakket van 120 miljard shekel (circa 30 miljard euro) aan financiële hulp beschikbaar gesteld aan bedrijven, particulieren en het onderwijs.

President Reuven Rivlin probeert nu zijn positie te gebruiken om de gemoederen te kalmeren en om de partijen met elkaar te verzoenen. Het valt echter te bezien of hij daarin zal slagen. De coronacrisis kwam op een moment dat er al sprake was van ernstige polarisatie in de Israëlische samenleving en een hevige politieke crisis.

In dit verband is het nuttig op te merken dat de Israëlische bevolking gewend is aan crises, in het bijzonder veiligheidscrises, maar die duurden tot nu toe maximaal enkele weken. De coronacrisis begon in Israël echter al in maart en duurt zonder enig positief uitzicht voort tot op de dag van vandaag. Dat is een realiteit die nieuw is voor de Israëli's en vooral het gevoel van vrijheid dat men is kwijtgeraakt speelt hier een grote rol. Er zijn momenteel 32.756 actieve gevallen van corona in Israël op een bevolking van iets meer dan negen miljoen mensen.