De Coronacrisis

Ten eerste was er de voortdurende Coronacrisis, die oorspronkelijk onder controle kwam na een intensieve inentingscampagne en scherpe beperkende maatregelen. Deze maatregelen omvatten onder meer een complete stop op commerciële vluchten naar Israël, en sluiting van scholen, commerciële centra en andere plaatsen waar publieke bijeenkomsten werden gehouden.

Op 1 januari jl. had Israël al één miljoen burgers die ingeënt waren en op 17 maart werd Israël koploper in de wereld waar het ging om het aantal ingeënte burgers. Op 25 juni 2021 veranderde de situatie en begon het aantal nieuwe gevallen van Corona weer op te lopen ten gevolge van de zogenaamde Deltavariant. Als gevolg van deze ontwikkelingen werd opnieuw de verplichting ingevoerd om mondkapjes te dragen in alle gesloten ruimtes.

De nieuwe regering van premier Naftali Bennett veranderde het afsluitingsbeleid dat de vorige regering van Benjamin Netanyahu strikt hanteerde, en besloot de economie te laten draaien. Ook besloot Bennett om gelimiteerde bijeenkomsten toe te staan op voorwaarde van het handhaven van de beperkende maatregelen.

Op 1 augustus 2021 werd Israël het eerste land ter wereld dat een derde inenting invoerde voor burgers in risicogroepen. Dit werd later uitgebreid tot de hele bevolking. Desondanks besloten meer dan een miljoen Israëli’s om zich niet te laten vaccineren. Aan het einde van het jaar begon de vijfde golf Coronagevallen toen de Omikronvariant Israël bereikte.

Deze variant bleek tevens resistent tegen de eerdere vaccinaties omdat meer dan een derde van de Omikrongevallen drie inentingen had ondergaan.

In november werd een lijst ‘rode landen’ gepubliceerd waar Israeli’s niet naar toe konden vliegen, en die lijst bevatte ook Europese landen en later de Verenigde Staten en Canada.

Ondertussen ontwikkelden Israёlische bedrijven nieuwe vaccins en zelfs medicijnen voor de behandeling van Coronapatiёnten. Deze middelen lijken veelbelovend te zijn in de pogingen om eindelijk de crisis onder controle te krijgen, wereldwijd gezien.

Nu aan het einde van 2021 is er opnieuw sprake van een sterke stijging in het aantal nieuwe gevallen van Corona in Israёl, maar het aantal ernstig zieken die in ziekenhuizen worden behandeld blijft redelijk stabiel.

Oorlog in mei

In 2021 werd Israёl ook weer geconfronteerd met oorlog toen aan het einde van mei de Palestijnse terreurbewegingen in Gaza een massaal bombardement met raketten begonnen op steden en dorpen in het zuiden van Israёl.

De oorlog begon echter met een salvo raketten op Jeruzalem dat het Israёlische leger (IDF) niet onbeantwoord kon laten.

Hamas en de Palestijnse Islamitische Jihad (PIJ) begonnen de oorlog omdat Israёl de Islamitische heiligdommen op de Tempelberg in Jeruzalem in gevaar zou hebben gebracht en de status-quo daar zou willen veranderen. Ook werd een slepende rechtszaak tegen Arabische krakers van panden in de wijk Sheikh Jarrah gebruikt om de oorlog te rechtvaardigen. Deze krakers weigerden een bevel van een rechtbank in Jeruzalem uit te voeren. De rechtbank had eerder de Arabische families die de panden bezet hielden opgedragen om huur te betalen aan de Joodse eigenaren van de huizen, iets dat zij weigerden.

Poging tot nieuwe Intifada

Aan het einde van 2021 probeerden Hamas en PIJ om een nieuwe intifada te ontketenen in Jeruzalem, Judea en Samaria. Het aantal terreuraanslagen daar liep sterk op en noopte de IDF en de Grenspolitie om versterkingen aan te laten rukken om de situatie onder controle te houden.

Israёl besloot ook om de positie van de Palestijnse Autoriteit (PA) te versterken om een machtsovername door Hamas en PIJ in Judea en Samaria te voorkomen. PA-leider Mahmoud Abbas is zeer onpopulair onder de Palestijnse Arabieren en volgens peilingen wil 90 procent van hen dat Abbas aftreed. Israёl voert nu een zogenaamde ‘realpolitik’ en stuurde Minister van Defensie Benny Gantz naar Abbas voor het voeren van besprekingen die resulteerden in nieuwe Israёlische ‘goodwill’gebaren.

De bedoeling was duidelijk; ondanks het feit dat de regering in Jeruzalem weet dat het regime van Abbas door en door corrupt is, wil de Israёlische regering een ‘Gaza scenario’ voorkomen. De regering van Premier Bennett geeft de voorkeur aan het in het zadel houden van de PA boven een machtsovername door Hamas in de door de PA bestuurde gebieden in Judea en Samaria.

Einde Netanyahutijdperk

2021 was ook het jaar waarin er een einde kwam aan de lange periode dat Benjamin Netanyahu Israёl regeerde. Ondanks het feit dat de Likoedpartij van Netanyahu de verkiezingen in maart ruimschoots won, slaagde Netanyahu er niet in om een coalitie samen te stellen. Dit had vooral te maken met persoonlijke rancune tegen Netanyahu door politici van linkse- maar ook rechtse partijen.

Daarna kreeg Yair Lapid van de Yesh Atid partij de kans om een regering te vormen en de voormalige tv-presentator slaagde tegen alle verwachtingen in zijn formateurmissie.

Lapid deed dit door zijn ego opzij te zetten en Naftali Bennett, wiens partij Yamina slechts zeven zetels won in de verkiezingen, tot premier van Israёl te benoemen en door de Arabische partij Ra’am in zijn coalitie op te nemen.

Bennett zal twee jaar premier blijven en daarna zal Lapid, indien de coalitie standhoudt, de Yamina leider vervangen en de volgende twee jaar premier van Israёl worden. De ‘regering van verandering’ heeft echter een uiterst kleine meerderheid van slechts één zetel. Dus is het de vraag of de oppositie onder leiding van Netanyahu er in zal slagen om Bennett en Lapid ten val te brengen voordat Lapid de taak van premier kan overnemen.

Internationale politiek

Op het gebied van de internationale politiek was 2021 het jaar van sterke contrasten. Aan de ene kant was er een reeks spectaculaire successen in de relaties met een serie Arabische- en moslimlanden.

Kosovo, bijvoorbeeld, knoopte officiёle relaties aan met Israёl en beloofde aan het begin van 2021 om zijn ambassade in Jeruzalem te vestigen. Dan waren er de nieuwe relaties met een aantal Arabische Golfstaten en met Marokko, dat in november zelfs een defensiepact met Israёl sloot. De Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein voerden verder de zogenaamde Abrahamakkoorden uit en openden ambassades in Israёl terwijl de Joodse staat hetzelfde deed in deze Arabische landen. De handel tussen Israёl en deze Arabische landen nam enorm in omvang toe en er is sprake van uitermate vriendelijke relaties.

Ten gevolge van deze nieuwe bloeiende relaties verbeterden ook de banden met Egypte en Jordaniё, twee landen met wie Israёl al een vredesakkoord had maar waar er altijd sprake was van een koude vrede.

Vooral de Egyptische president Abdel Fatteh el-Sisi bleek geїnteresseerd in betere betrekkingen met Israёl en nodigde premier Bennett uit voor een officieel bezoek in Sharm el-Sheikh. Het bezoek was uiterst succesvol en resulteerde, bijvoorbeeld, in hernieuwde Israёlische gasleveranties aan Egypte en samenwerking op het gebied van de rehabilitatie van Gaza na de oorlog in mei.

Toenemende dreiging van Iran

Ondanks de normalisatie in de betrekkingen met Arabische landen, blijft echter de strategische dreiging voor Israёl toenemen en dit is vooral te wijten aan Iran.

De Islamitische Republiek voerde in 2021 haar oorlogszuchtige activiteiten tegen Israёl op en werkt onverstoorbaar door aan de ontwikkeling van een nucleair wapen. Omdat de regering in Jeruzalem geen vertrouwen heeft in de Amerikaanse pogingen om het nucleaire akkoord met Iran nieuw leven in te blazen bereid Israёl zich nu min of meer openlijk voor op (militaire) actie tegen Iran. Daartoe is een budget van 1,5 miljard Sjekel beschikbaar gesteld aan het Israёlische leger dat nu frequent oefeningen houdt ter voorbereiding op militaire actie tegen Irans nucleaire faciliteiten.

Israёl zal ondertussen,via de Mossad, haar activiteiten in Iran opvoeren en proberen nieuwe sabotageacties tegen de nucleaire faciliteiten van Iran uit te voeren. Tegelijkertijd blijft Israёl de militaire opbouw van Iran in Syriё en Libanon verstoren.

Eerder deze week werden containers met apparatuur voor het transformeren van primitieve raketten in precisiewapens in de havenstad Latakia in west Syriё door Israёlische raketten getroffen. Bij de aanval kwamen twee Iraanse militieleden om. Het was slechts één van de tientallen keren dat de Israёlische luchtmacht in actie kwam tegen de Iraanse axis in Syriё gedurende het jaar 2021.

Dagelijks nieuwe ontwikkelingen

Er gebeurde gedurende 2021 nog veel meer in Israël met bijna iedere dag een nieuwe ontwikkeling in negatieve- of positieve zin. Zo werd de Israёlische economie de snelst groeiende ter wereld het afgelopen jaar met een groeicijfer van meer dan zeven procent. Tegelijkertijd werd in dit ‘Coronajaar’ een stijging in het aantal straatarme Israëli's geregistreerd. Meer dan 20 procent van de bevolking leeft nu onder de armoedegrens, mede ten gevolge van de Coronacrisis.