De sfeer was die van een nationale dankdag: mensen zongen, zwaaiden met vlaggen en toonden hun waardering voor de Amerikaanse president die een beslissende rol speelde bij het tot stand brengen van een wapenstilstand die de vrijlating van twintig Israëlische gijzelaars uit Gaza mogelijk maakte.

“Wij geloven dat hij werkelijk voor de vrede heeft gewerkt,” zei Miriam Ben Yehuda vanuit Sderot, terwijl ze over de ruïnes van Gaza uitkeek. Langs de snelweg van Tel Aviv naar Jeruzalem zijn Amerikaanse vlaggen aan de lantaarnpalen bevestigd, en op elektronische billboards verschijnt een opvallende vergelijking: Trump naast Cyrus de Grote, de Perzische koning die volgens de Bijbel het Joodse volk bevrijdde uit de Babylonische ballingschap (Ezra 1).

G’d gebruikte Cyrus

De vergelijking klinkt gedurfd, misschien zelfs gewaagd, maar zij raakt aan iets diepers: het idee dat in de loop van de geschiedenis wereldlijke leiders — vaak buitenstaanders — door de Voorzienigheid gebruikt werden bij het keren van het lot van Israël.

Het Bijbelse verhaal over Cyrus begint in het eerste hoofdstuk van het boek Ezra. De Bijbel beschrijft hem niet slechts als een machtige wereldheerser, maar als een instrument in G’ds hand. In Ezra 1:1-3 lezen we: “In het eerste jaar van Cyrus, koning van Perzië, wekte G’d de geest van Cyrus op, zodat hij een oproep liet rondgaan door zijn gehele rijk. Zo zegt Cyrus, koning van Perzië: G’d, de G’d van de hemel, heeft mij alle koninkrijken der aarde gegeven, en Hij heeft mij opgedragen om Hem een huis te bouwen in Jeruzalem, dat in Juda is.”

Deze woorden zijn opmerkelijk. Cyrus was geen Israëliet, geen profeet, geen zoon van David. Toch noemt de profeet Jesaja hem — nog anderhalve eeuw vóór zijn geboorte — “Mijn gezalfde” (Jesaja 45:1). Hij was de heidense koning die de ballingen toestond terug te keren. Hij was het, die de herbouw van de tweede tempel mogelijk maakte. In zijn decreet erkende hij dat zijn macht van de G’d van Israël kwam.

Cyrus’ daad was revolutionair in zijn tijd. Terwijl andere vorsten hun overwonnen volken onderdrukten, gaf hij vrijheid en eer aan een verslagen natie. Hij begreep dat ware macht niet ligt in dwang, maar in het toestaan dat mensen de G’d van hun hart dienen. Daarmee werd Cyrus een symbool van politieke kracht die zich onderwerpt aan een hogere, goddelijke leiding.

God gebruikte Trump

Wanneer Israëli’s vandaag Trump met Cyrus vergelijken, is dit geen religieuze gelijkstelling. Zij geven uiting aan een symbolisch gevoel van erkenning. In hun ogen is hij een wereldleider die, ondanks zijn eigen belangen, herhaaldelijk handelde ten gunste van Israël en het Joodse volk.

Hij was de president die Jeruzalem officieel erkende als hoofdstad van Israël, die de Amerikaanse ambassade daarheen verhuisde, en die de Abraham-akkoorden mogelijk maakte. En nu, opnieuw, wordt zijn naam in Israël genoemd in verband met vrede, gijzelaars en hoop.

In Tel Aviv hielden mensen borden omhoog met teksten als “Thank you, Mr. President” en “Trump = Cyrus.” Niet omdat zij dachten dat Trump een profeet was, maar omdat zij hem zagen als iemand die, net als Cyrus, zonder Jood te zijn, zich bewust of onbewust door een hogere leiding liet gebruiken om Israël te beschermen.

Zijn doortastende aanpak wekte enerzijds angst bij tegenstanders, maar respect bij wie in de kracht van duidelijk leiderschap geloven. “Wanneer Trump zei: ‘all hell will break loose,’” vertelde een demonstrant, “wist iedereen dat hij meende wat hij zei.” Voor velen is dat precies de taal die vijanden begrijpen.

Bijzondere voorzienigheid

De vergelijking tussen Cyrus en Trump wijst op een dieper religieus patroon. De geschiedenis van Israël is er één van ballingschap en terugkeer, van verwoesting en herbouw. Telkens opnieuw duiken er figuren op — koningen of vreemdelingen — die een beslissende rol spelen in het herstel. Het Joodse denken noemt dit ‘bijzondere voorzienigheid’: het geloof dat G’d zich bedient van menselijke leiders, zelfs onbewust, om Zijn plan te volvoeren.

Cyrus was de heidense koning die Israël de poorten opende naar herstel. In de ogen van velen is Trump een leider die, ondanks wereldse belangen en politieke stormen, Israël opnieuw een opening gaf — diplomatiek, religieus en strategisch.

Of die vergelijking uiteindelijk standhoudt, zal de geschiedenis uitwijzen. Maar de symboliek is krachtig: een volk dat, na eeuwen van vervolging, dankbaar herkent dat wereldlijke macht niet altijd tegen hen hoeft te zijn, maar soms juist een instrument van redding kan worden.

Trump werd gisteren met groot applaus onthaald in de Knesset. Voor velen in Israël was dat moment meer dan politiek. Het was als een echo uit het boek Ezra — het moment waarop opnieuw een leider van buitenaf wordt toegejuicht, omdat hij, zoals eens Cyrus, het Joodse volk hoop gaf op vrede, herstel en de voortzetting van hun eeuwige verbond met het land dat hun door G’d beloofd is.