Rashi, een samentrekking van Rabbi Solomon ben Isaac, leefde in het Frankrijk van de 11de eeuw. Hij is bekend geworden vanwege de zgn. Rashi stijl: eenvoudige uitleg van de tekst (ook wel pashat genoemd) gecombineerd met diepere inzichten vanuit de hele breedte van de Rabbijnse traditie. Rashi weet bondigheid en inzicht te combineren, zodat zijn Bijbelcommentaar niet alleen voor kinderen van vijf jaar te begrijpen is, maar ook voor ervaren Torahgeleerden de nodige uitdagingen blijft houden. Hij is ook de eerste die een commentaar op de Talmoed schrijft. De Talmoed, het uitgebreide werk over de joodse geboden, is niet altijd even eenvoudig en overzichtelijk. Rashi schrijft er een commentaar bij in zijn bekende stijl en dat commentaar wordt een klassieker. Vanaf de eerste drukken die van de Talmoed uitgegeven worden, is Rashi’s commentaar er altijd bijgedrukt. Er wordt zelfs gedacht dat zonder Rashi de Talmoed misschien niet hét centrale boek van het Jodendom was geworden.

Hoewel Rashi grotendeels in een tijd van vrede leefde, kreeg hij later te maken met geweld door langstrekkende kruisvaarders en met de zogenaamde disputen. Dit waren openbare, afgedwongen discussies tussen christelijke theologen en rabbi’s, die vaak over de vraag gingen of Jezus nu wel of niet de vervulling van de oudtestamentische profetieën was. Deze ervaringen zijn ook terug te vinden in zijn werk. Zo ziet hij het lijden waar zijn volk mee geconfronteerd wordt, terug in de teksten uit de Psalmen. Ook wil hij een antwoord bieden aan de christelijke messiaanse ‘annexatie’ van teksten uit het oude testament. Dit doet hij door deze teksten toe te passen op latere historische figuren of op het Joodse volk als geheel. Hierin is hij regelmatig minder messiaans dan bijvoorbeeld de midrasj.

Zijn nadruk op pashat (letterlijke uitleg) heeft ook indruk gemaakt op christelijke exegeten, die de gangbare, uitgebreide allegorische uitleg wilden beteugelen. Een van hen is Nicholaas van Lyra (1270-1340), die in zijn bijbeluitleg zwaar leunt op Rashi (zelfs zo zwaar dat minder subtiele critici hem Rashi’s aap noemden). Nicholaas van Lyra heeft de christelijke Bijbeluitleg na hem sterk beïnvloed. Maarten Luther heeft bijvoorbeeld uitgebreid van zijn werk gebruik gemaakt toen hij zijn Duitse Bijbelvertaling maakte. Het grappige spreekwoord si Lyra non lyrasset, Lutherius non saltasset (als Lyra niet op de lier had gespeeld, had Luther niet gedanst) verwijst daar nog naar.

Niet iedereen is hier even enthousiast over. Michael Rydelnik wijdt in zijn boek The Messianic Hope (2010) een heel hoofdstuk aan de invloed van Rashi op de interpretatie van de messiaanse profetie. Hij is daar niet positief over en geeft aan dat Bijbeluitleggers die op Rashi’s lijn zitten, veel klassiek messiaanse teksten niet meer messiaans interpreteren. En dat zij onbewust een wijze van Bijbeluitlegging overnemen die gericht was tegen het christendom.

Rashi’s invloed is kortom nog steeds erg groot. Zijn commentaren bij de Torah en de Talmoed staan nog steeds. Of nu je enthousiast bent of niet, als je iets van het Jodendom wilt begrijpen kun je om Rashi niet heen