In januari zat ik in het vliegtuig met een groep bloemisten en veilingmedewerkers van Royal FloraHolland Eelde en Naaldwijk die een studiereis door Israël gingen maken. Tom Stellingwerf, manager van de import afdeling van Royal FloraHolland, beloofde me bij terugkomst in Nederland te laten weten hoe de reis was geweest.

“In 2007 waren we in Zimbabwe met een groep klanten. Vorig jaar in Kenia en dit jaar dus in Israël. Een studiereis met als doel: kennismaking met het land, de bloementeelt en ontmoetingen met de plaatselijke bevolking. Een week is kort, maar we hebben een goede indruk gekregen. Voor de meesten was dit hun eerste bezoek aan Israël.

Van te voren was het lastig om er een beeld van te krijgen te krijgen. In de Nederlandse nieuwsberichten wordt gesuggereerd dat Israël een gevaarlijk land is. Sommige klanten van de veiling zijn om deze reden dan ook niet mee gegaan. Maar we hebben ons geen moment onveilig gevoeld. Veel verschillende indrukken. Wat het land heeft bereikt in zeventig jaar. De enorme gastvrijheid. Jeruzalem, wat een bijzondere stad!

Een bezoek aan Yad Vashem, wat duidelijk maakte wat er in de jaren van de Tweede Wereldoorlog is gebeurd en hoe groot de noodzaak was en is voor Joden om een veilig thuis te hebben. We sliepen een nacht in Neve Shalom, een Joods-Arabisch dorpje tussen Jeruzalem en Tel Aviv (bij Latrun). Daar bewijzen ze dat samen leven kan als de wil er is. Ook bijzonder was een bezoek aan het kleine museum/archief in moshav Kfar Vitkin in het midden van het land, waar men laat zien hoe pioniers dit gebied in de jaren ’20-’30 hebben ontgonnen.

Natuurlijk waren er ook veel bezoeken en ontmoetingen op ons vakgebied. Het is jammer dat het belang van de landbouw en ook de bloementeelt in Israël afneemt. We spraken met tuinders die vertelden dat de huidige regering weinig oog heeft voor hun problemen. Waren er vijftien jaar geleden duizend kwekers, tegenwoordig zijn er nog maar driehonderd. Deze bedrijven zijn weliswaar groter, maar de export naar de veilingen is ten opzichte van die periode meer dan gehalveerd.

Dat heeft vooral te maken met het wegvallen van de rozenteelt uit Israël. Sinds tien jaar worden er voor de export geen rozen meer in Israël geteeld. De concurrentie met de Afrikaanse landen werd te groot (waar arbeid goedkoop is en er geen kosten zijn voor verwarming van de kassen). De Israëlische kwekers richten zich nu meer op een nichemarkt van de bloemisten omdat daar nog wat verdiend kan worden.

We hebben twee bomen geplant op het industrieterrein bij Shoham. Een blijvende herinnering aan ons bezoek. We reisden naar de Negev, waar we de moshaviem Talmey Yosef en Yesha bezochten en kwekers ontmoetten die onder andere Lisianthus, Asclepias en Waxflower verbouwen. Ook aardbeien, geteeld op de Nederlandse manier. In Mitzpe Ramon leerden we over de bloementeelt in Israël en over het leven in de Arava. We bezochten moshav Faran waar we hoorden over de goede relaties met de Jordaanse buren, dit is in Nederland totaal onbekend. Er staan zelfs Israëlische kassen op Jordaans grondgebied.

In Faran bezochten we het bedrijf van Yonash, een van de meest professionele telers in Israël. Het bezoek aan de Arava eindigde in het proefstation bij Hatzeva waar we een interessante rondleiding kregen. Hier worden gewassen onder de extreme klimaatomstandigheden van de woestijn getest. Al met al een interessante reis met nieuwe contacten en onvergetelijke indrukken.”

Bloemen die in Israël worden geproduceerd: Waxflower, Phlox, Ranonkels, Anemonen, Gypsophila, Limonium, Ornithogalum, Helianthus (zonnebloemen), Lisianthus, Trachelium, Asclepias en andere zomerbloemen. Ook veel decoratiegroen zoals Ruscus, Fatsiablad, Pittosporum, Aspidistra.