Sluiten

Zoeken.

Aan de rivieren van Babel

Door Tal Hartuv - 

12 juni 2020

f100928ark03-1024x576

Een dadelkweker oogst de vruchten van de bomen die dankzij Ben Zion Israeli weer in Israël groeien. - Foto: Flash90

De dadelpalm wordt verschillende keren in de Bijbel genoemd, maar sinds de ballingschap van het Joodse volk naar Babel is de boom in het land Israël uitgestorven. Pas toen Ben Zion Israeli, een Oekraïense Zionist, in de jaren 30 van de vorige eeuw ter ere van zijn overleden vriendin en medepionier Rachel Bluwstein een Bijbelse tuin wilde bouwen, werd de dadelpalm in Israël teruggebracht. En dat ging als volgt:

Met een schamel bedrag en een vrachtwagen die hem door Ben Gurion, het hoofd van de Joodse gemeenschap in het mandaat Palestina, was toegewezen, begon onze held, Ben Zion Israeli, aan een gevaarlijke reis door de woestijn naar het oude Babel, het hedendaagse Irak. Zijn doel was om de verarmde en onderdrukte Joodse gemeenschappen te bezoeken en te kijken of hij dadelpalmbomen kon verkrijgen om mee terug te nemen naar Israël.

Dit was een enorme onderneming, niet alleen vanwege de gevaren van de reis, maar ook omdat palmbomen niet uit kleine zaadjes groeien. Ze groeien uit dikke, doornvormige uitlopers die uit de stam van de boom zijn gehaald en tot wel een meter lang kunnen zijn!

Ben Zion Israeli tijdens een reis naar Egypte.

Dit was een enorme onderneming, niet alleen vanwege de gevaren van de reis, maar ook omdat palmbomen niet uit kleine zaadjes groeien. Ze groeien uit dikke, doornvormige uitlopers die uit de stam van de boom zijn gehaald en tot wel een meter lang kunnen zijn!

“Elk van de palmbomen die van het zuiden van Israël tot aan het noorden zijn geplant, staat hoog en rechtop als een getuigenis van Ben Zion’s moed.”

‘Aan de rivieren van Babel’ sprak Ben Zion Israeli de Joodse gemeenschap toe, een gemeenschap die haar bestaan in Irak tot de ballingschap uit het land Israël kon herleiden. Hij vertelde hen hoe de Joden terugkwamen naar Israël. Hij beschreef hoe zij allen leefden in tijden van Bijbelse profetie. De Joden in Irak kenden het Hebreeuws uit hun geschiedenis en religieuze traditie. Ben Zion overtuigde hen er vloeiend en moeiteloos van dat ook voor hen de tijd rijp was om terug te keren. Het was tijd voor hen om vrij te leven als Joden in hun thuisland.

De oude gemeenschap deelde met hem de oude geheimen voor het kweken van succesvolle dadelpalmbomen en verkocht hem de beste uitlopers voor zo’n kleine prijs dat hij er wel een paar duizend in zijn vrachtwagen kon vervoeren! Volgens Ben Zion Israeli’s kleindochter maakte hij ook een valse bodem in de vrachtwagen waaronder hij een paar enthousiaste en geïnspireerde Irakezen verstopte tijdens de gevaarlijke reis naar Israël.

Deze eerste reis was nog maar het begin. Gemotiveerd door zijn missie maakte hij nog acht andere reizen naar Egypte, Perzië en Jemen. Zijn doel was om zo veel mogelijk verschillende soorten palmbomen naar Israël te brengen. Elke keer dat hij deze moslimlanden bezocht, smokkelde hij Hebreeuwse literatuur, de Bijbel en gebedenboeken mee.

En elke keer dat hij weer naar Jeruzalem terugkeerde, sprak hij met de Joodse autoriteiten over de armoede en vervolging van de gemeenschappen die hij had ontmoet. Dankzij zijn moed, durf en vastberadenheid, kwam er midden jaren ’30 een grote golf Joodse vluchtelingen vanuit Irak die parallel liep met de immigratie van Duitse, Oostenrijkse en Tsjechoslowaakse Joden die het Europa van Hitler ontvluchtten.

Zijn laatste reis was niet naar Babel, maar naar het Bijbelse Perzië: Iran. In die tijd had de jonge staat Israël goede relaties met Iran. Het doel was dit keer 30.000 uitlopers mee te nemen! Voor zo’n enorme hoeveelheid zou een vrachtwagen niet genoeg zijn. Alleen een schip zou het aankunnen.

Uitlopers kunnen niet lang zonder de moederplant overleven. Dus helaas, vanwege de hitte en de onverwachte vertraging van het schip, keerde Ben Zion Israël zonder succes terug. Desalniettemin kwam hij toch zijn belofte na aan zijn vriendin Rachel Bluwstein, die een paar jaar eerder was overleden. In haar nagedachtenis plantte hij een tuin met dadelpalmbomen aan de zuidkust van het meer van Galilea. Hij noemde het ‘Rachels Tuin’, die nog steeds in Israël te vinden is.

In 1954, tijdens een vliegtuigshow in een kibboets ter ere van de Joodse parachutisten die achter vijandelijke linies in nazi-Europa waren gegaan, stortte een van de kleine vliegtuigen neer in de menigte, waardoor Ben Zion en zeventien anderen tragisch gedood werden. Ironisch genoeg gebeurde dit op hetzelfde moment dat de eerste steen voor het Holocaustmuseum in Jeruzalem werd gelegd.

Hoewel Ben Zion Israeli het zelf niet heeft mogen meemaken om dadelpalmen uit Iran in Israël te zien, zette een van zijn partners zijn werk voort en bracht er uiteindelijk duizenden vanuit het Bijbelse Perzië.

Elk van de palmbomen die van het zuiden van Israël tot aan het noorden zijn geplant, staat hoog en rechtop als een getuigenis van Ben Zion’s moed, zijn toewijding aan zijn volk en zijn genegenheid voor zijn vriendin Rachel, welke allemaal hebben bijgedragen aan het herstellen van de Bijbelse dadelpalmboom in zijn thuisland.

Kay-Wilson_avatar

De auteur

Tal Hartuv

Tal Hartuv groeide op in het Verenigd Koninkrijk, maar maakte alija naar Israël waar ze onder meer werkte als gids. In 2010 overleefde ze een gruwelijke aanslag waarbij haar vriendin,...

Doneren
Abonneren
Agenda